Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji odniosła się do systemu kaucyjnego, który planuje wprowadził Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Mowa o kaucji, która miałaby objąć butelki z tworzywa sztucznego o pojemności do 3 litrów oraz szklane do 1,5 l. POHiD przedstawił swoje stanowisko oraz postulaty, które zdaniem członków organizacji, powinny być spełnione, aby planowany system mógł działać.
Mając na uwadze potrzebę realizacji wymagań unijnych w zakresie selektywnej zbiórki opakowań oraz wdrażania działań chroniących środowisko naturalne, przedstawiamy główne postulaty branży handlu detalicznego w ramach POHID dotyczące planowanego systemu kaucyjnego w Polsce. Uważamy, że system stworzony w oparciu o poniższe założenia będzie przyjazny dla klientów, skuteczny oraz efektywny finansowo, a dzięki temu pozwoli na osiągnięcie wysokiego poziomu zbiórki. Jednocześnie podkreślamy potrzebę dialogu wszystkich zainteresowanych branż.
1. Operator systemu
Operator systemu kaucyjnego powinien być tworzony oraz zarządzany na równych prawach przez przedstawicieli jednostek handlowych oraz podmiotów wprowadzających produkty na rynek. Operator powinien zagwarantować wszystkim podmiotom wprowadzającym produkty objęte systemem osiągnięcie wymaganych poziomów zbierania butek PET oraz sprawiedliwy dostęp do rPET. Operator powinien działać jako organizacja not for profit.
2. Opakowania objęte systemem
System kaucyjny powinien dotyczyć wyłącznie jednorazowych butelek PET i puszek aluminiowych. Zakres opakowań powinien być dokładnie zdefiniowany od początku tworzenia systemu, by nie tworzyć dodatkowych kosztów związanych ze zmianami. System nie powinien obejmować butelek szklanych wielokrotnego użytku (taki system jest już zorganizowany w Polsce) czy butelek szklanych jednorazowego użytku (poziom zbiórki u źródła jest wystarczający do realizacji unijnych wymagań).
3. Własność zebranych odpadów
Zebrane odpady powinny należeć do jednostek handlowych (ze względu na ponoszone przez nie ogromne koszty inwestycyjne, logistyczne i pracy związane z systemem kaucyjnym), a zyski z ich sprzedaży powinny zmniejszać koszty operacyjne po stronie Operatora w rozliczeniu z tymi jednostkami. Ewentualnie należy zapewnić prawo pierwokupu zebranego odpadu dla jednostek handlowych w ilości, która pozwoli na zrealizowanie obowiązków prawnych dotyczących butelek z tworzyw sztucznych.
4. Finansowanie i zarządzanie danymi
System kaucyjny powinien być finansowany w oparciu o zasadę kosztu netto zgodnie z art. 8 a, ust 4, lit. a dyrektywy nr 2008/98/WE. Źródłami przychodów Operatora powinny być: opłaty od wprowadzających oraz nieodebrane kwoty kaucji. Wszyscy uczestnicy systemu powinni mieć dostęp do danych gromadzonych przez Operatora, aby zapobiegać ewentualnym działaniom niegospodarnym.
5. Sposób zbiórki
Jednostki handlowe powinny mieć możliwość wyboru dowolnego sposobu zbiórki opakowań. W przypadku zbiórki automatycznej, należy zapewnić wolny dostęp do różnych dostawców maszyn, aby zapobiegać monopolizacji rynku sprzętu.
Renata Juszkiewicz, prezes POHiD
