Wytyczne Unii Europejskiej mówią o poddawaniu recyklingowi 50% opakowań z tworzyw sztucznych do 2025 roku. Branża przetwórstwa tworzyw sztucznych nie ma wątpliwości co do tego, że możliwe jest zrecyklingowanie ponad 90% przynajmniej części plastikowych opakowań. Warunkiem jest wprowadzenie skutecznego systemu depozytowego (kaucyjnego), również na opakowania jednorazowe.
Jak tłumaczy Robert Szyman, dyrektor generalny Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw sztucznych (PZPTS), głównie chodzi o to, aby materiały ponownie zawracały do produkcji, gdzie mogą być wykorzystane jako surowce.
Jednakże, nawet jeżeli cała branża przetwórców tworzyw sztucznych będzie skupiona na tym, aby uzyskać opakowania czy też inne produkty przydatne w 100% do recyklingu, to jeżeli one nie znajdą się w strumieniu selektywnie zebranych odpadów, nie mają szansy, aby ponownie zostać wykorzystane.
Dyrektor PZPTS dodaje, że w systemie odzysku odpadów tworzyw sztucznych świetnie odnajduje się system depozytowy (kaucyjny), który może spowodować, że odzysk opakowań będzie wyższy niż 90%.
Nie możemy wycofać opakowań sztucznych
W opinii Roberta Szymana tworzywa sztuczne mogą wesprzeć gospodarkę obiegu zamkniętego oraz dążenie do zrównoważonego rozwoju, ponieważ, w porównaniu z materiałami alternatywnymi, pozostawiają znacznie niższy ślad środowiskowy.
Nie możemy wycofać opakowań, bez względu na to, czy to są opakowania z tworzyw sztucznych, czy z innych materiałów, ponieważ pełnią bardzo istotną funkcję w kontekście ochrony żywności. Przede wszystkim przedłużają przydatność żywności do spożycia, co ma ogromne znaczenie w kontekście śladu środowiskowego, jaki pozostawia żywność
Z danych zawartych w raporcie doktora nauk środowiskowych Kennetha Greena „Plastics and Sustainability” (ang. „Plastiki i zrównoważony rozwój”) z października 2021 r. wynika, że wbrew obiegowej opinii wpływ środowiskowy tworzyw sztucznych jest znacznie mniejszy niż materiałów alternatywnych. Co ciekawe, w porównaniu do żywności w przypadku opakowań z tworzyw sztucznych ślad środowiskowy jest pięciokrotnie niższy, jak podaje analiza Denkstatt, oparta na badaniach naukowych.
Struktura zużycia ropy naftowej do produkcji tworzyw sztucznych to zaledwie 5%
Tworzywa sztuczne są wytwarzane z węglowodorów znajdujących się w paliwach kopalnych, w szczególności w ropie naftowej i jej pochodnych. Organizacje proekologiczne zarzucają producentom tworzyw sztucznych m.in. to, że wytwarzanie plastiku wyczerpuje zasoby surowców nieodnawialnych.
Jeżeli chodzi o obecną produkcję tworzyw sztucznych, to bez wątpienia pochodzą one głównie z ropy naftowej. Jednak, kiedy spojrzymy na strukturę zużycia ropy naftowej, to zajmują one zaledwie 5 proc. Dlatego twierdzenie, że to tworzywa są odpowiedzialne za wykorzystywanie zasobów nieodnawialnych, w moim mniemaniu nie jest sprawiedliwe, ponieważ 80 proc. przetwórstwa ropy naftowej to paliwa – do samochodów oraz energetyczne.
Wyższe stawki za produkcje opakowań trudniejszych do recyklingu
Możemy także znacznie ograniczyć zużycie tworzyw z surowców pierwotnych właśnie w wyniku zwiększania strumienia surowców z recyklingu, co pozwoli wielokrotnie wykorzystywać ten sam materiał.
Obecnie przedmiotem większości wysiłków ustawodawczych, dotyczących ograniczenia ilości tworzyw sztucznych, są opakowania jednorazowego użytku: plastikowe torby na zakupy, słomki do napojów, pojemniki na żywność czy plastikowe opakowania i folie wykorzystywane w wielu zastosowaniach konsumenckich. Zdaniem dyrektora PZPTS w przypadku produkcji opakowań plastikowych istotne jest również założenie „im prościej, tym lepiej”.
Poprzez ekomodulację można pozbyć się w prosty sposób opakowań nadmiernych, niepotrzebnych, które są złożone z różnych struktur materiałowych. Przedsiębiorcy, którzy będą wprowadzać opakowania trudniejsze do recyklingu czy opakowania nadmierne – powinni płacić wyższe stawki w systemie Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta.
Źródło informacji: PAP MediaRoom
