Co wspólnego ma kawa z ropą naftową? Z pozoru niewiele, ale… Okazuje się, że kawa jest drugim – po wspomnianej kopalinie – towarem eksportowym świata.
Globalne spożycie kawy szacuje się na 2 mld 250 mln filiżanek dziennie. Napój ten znany jest na wszystkich kontynentach, i wszędzie odgrywa on dużą rolę w gospodarczych systemach państwowych. Nie inaczej jest w Polsce. Wartość rynku kawy w nadwiślańskim kraju szacuje się na ok. 6 mld zł.
Polska sprzedaż kawy w globalnym rankingu
Kawa pojawiła się w Polsce w XVII wieku, a jej popularność rosła w XVIII i XIX wieku. Pierwotnie była importowana z krajów arabskich i południowoamerykańskich, ale później zaczęto ją uprawiać także w Europie.
Według danych Mintel, w Polsce sprzedaż kawy sięga rocznie nawet 94,4 mln kg[1]. Z danych Food Research Institute wynika natomiast, że ponad 66% Polaków regularnie pije kawę, a połowa rozpoczyna od niej dzień. Spożycie herbaty jest równie imponujące.
A jak nasz kraj plasuje się w globalnym rankingu spożycia kawy na świecie? Okazuje się w spożyciu kawy Polska jest na 11. miejscu na świecie, a przeciętny Polak wypija ok. 95 l rocznie tego napoju, czyli w przeliczeniu ok. 2,5 kg. Liderami w rocznym spożyciu kawy są mieszkańcy Skandynawii – Finowie i Norwegowie wypijają bowiem średnio ponad 10 kg kawy rocznie na obywatela.
Produkty z kategorii kawy znajdziemy niemal w każdym sklepie. Pandemia i kolejne lockdowny zmieniły jednak strukturę sprzedaży, więc rynek nabrał innego kształtu niż choćby 2 lata temu.
Dostępność kawy w sklepach
Z dostępnością kawy nie ma problemu. Oczywiście nie w każdym sklepie półka z kategorią będzie oferować wszelkie warianty jakie mają do dyspozycji producenci, jednak i tak jest to znacząca reprezentacja. Oczywiście wiele też zależy od formatu placówki jaką wybierzemy na "kawowe" zakupy. Zdecydowanie więcej wariantów, szczególnie kawy ziarnistej będą mogły zaoferować nam supermarkety.
Kawa dostępna jest w każdej placówce małoformatowej. Wśród poszczególnych segmentów najczęściej spotykana jest kawa mielona, z kolei najrzadziej – ziarnista. Są jednak perspektywy do zmian, ponieważ ta ostatnia zdecydowanie zwiększa swoją dystrybucję – w ostatnich latach ją podwoiła.
„Najszerzej dostępny jest segment kawy mielonej. Znajdziemy je w 10 placówkach na 10. Troszkę rzadziej dostępne są kawy rozpuszczalne i znajdziemy je w ok. 90% sklepów. Jeszcze rzadziej dostępne są miksy kawowe – znajdziemy je w ok. 80% sklepów. Cappuccino i kawę zbożową możemy znaleźć na półce ok. 70% sklepów małoformatowych. Zdecydowanie rzadziej dostępna jest kawa ziarnista i mimo, że podwoiła swoją dystrybucję w ciągu ostatnich lat to nadal dostępna jest średnio tylko w 4 sklepach na 10.
Na zmiany w strukturze kategorii duży wpływ miała pandemia. Jednak segment kawy oceniany jest przez ekspertów jako stabilny. Warto jednak zwrócić uwagę, że przez rozwój pandemii i zdecydowanie częstszą pracę z domu zakupiliśmy ekspresy, do których potrzebujemy kawy ziarnistej. Stąd też obecnie zdecydowanie częściej jest ona dostępna w sklepach małoformatowych.
Kawa studencka i inne warianty na sklepowej półce
Ze względu na łatwość przygotowania, miksy kawowe czasem nazywa się żartobliwie kategorią studencką. Najczęściej kupowane są w małych sklepach, czyli tych, które znajdziemy najbliżej domu (lub akademika czy stancji).
Jak wynika z danych CMR, do osiedlowego sklepu też częściej niż do wielkopowierzchniowej placówki udamy się po cappuccino i kawę mieloną. Podobnie jest z kawą zbożową. Nieco inaczej jest w przypadku kawy rozpuszczalnej. Równie często kupowana jest przy okazji dużych zakupów jak też podczas szybkich sprawunków w sklepach małoformatowych. W 50% kupowana w sklepach małego formatu i w 50% w supermarketach. Aż 70% kawy ziarnistej było sprzedawanych w supermarketach.
Zaskakujące wzrosty spożycia kawy w Polsce
Jak się okazuje – jesteśmy wierni sklepom, w których dokonujemy zakupów. Ostatnie lata pokazały, że kawy kupowane są niezmiennie w podobnych placówkach jeśli brać pod uwagę ich wielkość. Dla kategorii ważniejszy jest zdecydowanie kanał sklepów małego formatu, ale supermarkety też odgrywają tu swoją rolę.
Lokalizacja sprzedaży jeśli chodzi o kawę jest dosyć stała i nie zmienia się z roku na rok. Obserwujemy stabilny trend w obszarze kawy rozpuszczalnej i mielonej. Nie widzimy tu dużych przepływów między kanałami dystrybucji. W przypadku kawy mielonej kanał sklepów małoformatowych jest nieco ważniejszy, gdyż sklepów małych jest zdecydowanie więcej.
Z danych CMR wynika, że miksy kawowe odnotowały wzrost w 2021 r. względem poprzedniego. Eksperci tłumaczą to punktem odniesienia. Porównując bowiem wyniki do 2020 roku mamy nieco zamglony obraz rynku, bo był to czas wielu lockdownów, które wpłynęły na zmniejszoną liczbę zakupionych sztuk miksów.
Która z kaw jest najdroższa?
Patrząc na jednostkowe opakowania można by sądzić, że to kawa w ziarnach jest najdroższą w kategorii. Jednak gdy przeliczymy wartość na 100 g – otrzymamy już inne wyniki. Najdroższa okazuje się kawa rozpuszczalna, której cena na 100 g wynosi 12,28 zł. Z kolei najtańszy jest wariant zbożowy. Za 100 g produktu zapłacimy średnio 3,12 zł.
Jeśli chodzi o ceny kawy to w przeliczeniu na 100 g produktu kawa ziarnista jest o ponad połowę tańsza od kawy rozpuszczalnej, która w ostatnim roku kosztowała ponad 12 zł za 100 g. 100 g kawy ziarnistej oscylowało w okolicach 5,50 zł. Miksy kawowe w przeliczeniu na 100 g miały cenę ok. 5 zł. Najtańsza jest kawa zbożowa oraz mielona.
Podsumowanie
Z danych CMR wynika, że kawa w Polsce jest "dobrze zaopiekowaną kategorią". Średnio na półce znajdziemy aż 25 różnych wariantów. Największą reprezentacją cieszą się kawy mielone. Należy do nich aż 11 pozycji ze wspomnianych 25. Dalej plasuje się kawa rozpuszczalna – z 7 wariantami. Półka sklepów małoformatowych w kategorii kawy jest dość mocno rozbudowana. Znajdziemy na niej miksy kawowe, kawę ziarnistą, cappuccino i kawę zbożową średnio w 3 różnych wariantach.
Fot.: stock.adobe.com/Jiri Hera
![Kawa bezkofeinowa na dużym wzroście [Badanie]](https://dtg3amrpoxtmd.cloudfront.net/static/img/dummy.51c95f9f6532.png)
