Wojna zastąpiła obawy o inflację i pandemię? [BADANIE DELOITTE]

Blisko co drugi Polak bardzo obawia się wpływu wojny w Ukrainie na jego codzienne życie. Najmocniej odczuwalnych konsekwencji spodziewamy się w obszarze cen paliwa, ogrzewania domów oraz cen produktów spożywczych. Takie wnioski płyną z najnowszej edycji badania Global State of the Consumer Tracker, opracowanego przez firmę doradczą Deloitte.

Od początku 2022 roku nastroje konsumentów ulegały poprawie. Wpłynęła na to przede wszystkim polepszająca się sytuacja covidowa. Zmieniło się to jednak w marcu, kiedy dynamikę tego trendu wyhamowała napaść Rosji na Ukrainę.

Wojna największym zmartwieniem Polaków

Jak wynika z badania Deloitte, wybuch wojny w Ukrainie jest bardzo wyraźnie postrzegany jako zdarzenie potencjalnie wpływające na codzienne życie ankietowanych w Polsce. W sumie zaniepokojonych tymi wydarzeniami jest aż 96% respondentów. Z tego 42% pytanych wskazuje na bardzo poważne obawy dotyczące rozwoju wypadków w Ukrainie i ich konsekwencji. 

Te ogólne niepokoje przekładają się na bardzo konkretne wskazania obszarów, gdzie konsumenci uważają, że będą odczuwać konsekwencje wojny. Ankietowani spodziewają się ich największego wpływu na ceny paliw na stacjach benzynowych (68%) oraz na możliwość ogrzewania domów (61%).

Wśród konsekwencji wojny, których spodziewają się Polacy znajdują się także ceny produktów spożywczych, które wymienia 56% respondentów. Z kolei 45% wskazuje na ceny mediów. Co trzeci badany (36%) z powodu wojny odkłada na później większe zakupy, a niewiele mniej (31%) spodziewa się ograniczonej dostępności niektórych towarów.

Inflacja i wyższe ceny

O ile w lutym 83% badanych wskazujących, że martwią się rosnącymi kosztami codziennego koszyka zakupowego, plasowało Polskę w trójce państw z największymi obawami inflacyjnymi, to w marcu odsetek ten spadł o 3 p.p. (do 80%). Co ciekawe, Polska jest w tym przypadku wyjątkiem. Badanie Deloitte wykazało, że na świecie utrzymuje się trend rosnących obaw dotyczących inflacji.

Biorący udział w badaniu Deloitte w Polsce wskazywali też powody rosnących cen. Jak komentuje Przemysław Szczygielski z Deloitte w Polsce, "najpowszechniejsze było przekonanie, że skala podwyżek jest zdecydowanie zbyt wysoka względem inflacji i że sprzedający wykorzystują sytuację do zwiększa własnych przychodów". Tego zdania było 58% pytanych. Z kolei dwukrotnie mniej respondentów oceniło, że firmy dzięki podwyżkom pokrywają tylko własne rosnące koszty.

Wśród polskich respondentów 86% dostrzegało w marcu wyższe ceny w sklepach spożywczych względem poprzedniego miesiąca. Z kolei w przypadku restauracji zadeklarowało tak 77%.

Pandemia odchodzi na drugi plan

Wyniki badania Deloitte wyraźnie pokazują też, że w obszarze światowych nastrojów konsumenckich ankietowani kolejny miesiąc z rzędu deklarowali poprawę, choć poszczególne wskazania nie rosły tak wyraźnie jak w poprzednim miesiącu.

Na koniec lutego największy wzrost nastąpił w zakresie braku obaw podczas osobistego udziału w wydarzeniach masowych – do 50%, czyli o 9 p.p. więcej względem wcześniejszej ankiety. Do 65%, także o 3 p.p., wzrosło poczucie bezpieczeństwa podczas wizyt w restauracjach. O kolejny punkt procentowy podniosły się też oceny dotyczące robienia zakupów w sklepach stacjonarnych (do 68%, po skoku o 7 p.p. w poprzednim miesiącu).

Anita Bielańska, dyrektor w dziale konsultingu, liderka Consumer Industry w Deloitte, komentuje, że obecnie znaleźliśmy się w sytuacji pod wieloma względami analogicznej do tej sprzed dwóch lat, w momencie wybuchu pandemii. "Społeczeństwo doświadcza rosnącej niepewności i musi radzić sobie z bardzo dynamicznie zmieniającą się sytuacją, której długofalowych skutków nie jesteśmy w stanie przewidzieć" – przyznaje ekspertka z Deloitte.

​Najnowsza fala badania została przeprowadzona pod koniec marca 2022 r. Była to 29. edycja przeprowadzona globalnie i 23., w której wzięli udział konsumenci z Polski. W sumie eksperci Deloitte przebadali mieszkańców 22 krajów, oprócz Polski, byli to obywatele: Australii, Belgii, Brazylii, Kanady, Chin, Danii, Holandii, Hiszpanii, Francji, Niemiec, Indii, Irlandii, Japonii, Meksyku, Norwegii, RPA, Korei Południowej, Szwajcarii, Szwecji, Włoch, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych.

Fot.: stock.adobe.com/igishevamaria