Ukraina, Rosja i Białoruś są wiodącymi producentami szeregu surowców spożywczych. Oba rynki dostarczają również wiele komponentów o kluczowej roli w produkcji żywności. Nic więc dziwnego, że wpływ toczącej się w Ukrainie wojny szczególnie mocno odczuwają producenci żywności.
Koszty produkcji Kraft Heinz, producenta keczupów i sosów Heinz oraz Pudliszki, w ciągu ostatnich 6 miesięcy wzrosły kilkukrotnie. Wpłynęły na to zarówno wyższe ceny, które w niektórych przypadkach podskoczyły nawet o 800%, jak też brak dostaw z Ukrainy i znaczne ograniczenie podaży koncentratu pomidorowego.
Producenci czują wzrosty kosztów. Ceny produktów muszą pójść do góry
Nie zdążyły jeszcze ustąpić czynniki inflacyjne związane z pandemią, a już zaistniały nowe, wynikające z wojny w Ukrainie – mówi Marta Pilczuk, dyrektor zarządzająca Kraft Heinz Polska. Jak dodaje, w 2022 roku nastąpił wzrost kosztów surowców i produkcji na niespotykaną dotychczas skalę. Do tego dochodzi także ograniczona podaż pomidorów.
Składnikiem wielu produktów Kraft Heinz są pomidory. Niestety podaż tego surowca została silnie ograniczona. Wstrzymanie dostaw z Ukrainy oraz spodziewane dużo niższe zbiory w 2022 i 2023 roku spowodują nie tylko wzrost cen, ale również problem z dostępnością tego surowca.
Kraft Heinz nie przekłada wszystkich kosztów bezpośrednio na ceny. Jak wyjaśnia Marta Pilczuk, "część z nich jest przez nas absorbowana lub mitygowana przez optymalizację procesów fabrycznych, renegocjacje kontraktów, szukanie nowych dostawców i korzystanie ze skali negocjacji globalnych".
Jednak w tym roku nawet najwięksi globalni dostawcy nie są w stanie utrzymać cen, które były wcześniej zakontraktowane. "Aby zapewnić dostępność naszych produktów, jesteśmy wielokrotnie zmuszeni akceptować dużo wyższe niż wcześniej ceny surowców oraz opakowań" – zaznacza dyrektor zarządzająca Kraft Heinz Polska.
Wojna w Ukrainie pogłębia problemy producentów
Składnikiem wielu produktów Kraft Heinz są pomidory. Jak zauważa Marta Pilczuk, podaż tego surowca została niestety silnie ograniczona. Kolejnym problemem są wysokie koszty transportu, a także susza, która ograniczyła produkcję w Hiszpanii.
(...) wysokie koszty transportu zmniejszają opłacalność importu produktów pomidorowych z USA i krajów Ameryki Południowej, a produkcja w Hiszpanii została istotnie ograniczona przez suszę. Nie bez znaczenia zostają również wzrastające ceny energii, który przekładają się na wyższe koszty produkcji przetworów pomidorowych zarówno po stronie naszych dostawców, jak i naszej.
Koszty produkcji Kraft Heinz wzrosły w ciągu ostatnich 6 miesięcy kilkukrotnie. Największy wpływ na to miał wzrost cen:
- energii (prądu i gazu) – nawet do 800%
- surowców (pomidory, oleje, mięso, fasola) 30-70%
- opakowań (szkło, metal i karton) – 40-80%
Brak dostaw z Ukrainy i oczekiwane zmniejszenie zbiorów w tym kraju w 2022 i 2023 roku znacznie ogranicza podaż koncentratu pomidorowego. Dodatkowo inflacja pomidora napędzana jest przez:
- wysokie koszty transportu zmniejszające opłacalność importu ze Stanów Zjednoczonych czy Ameryki Południowej,
- suszę w Hiszpani,
- gwałtowny skok popytu w czasie pandemii oraz niski poziom zapasów,
- rosnące koszty nawozów, energii, nasion,
- zmniejszanie areału upraw pomidorów na koncentrat na rzecz innych produktów pomidorowych.
Wpływ wojny w Ukrainie na koszty produkcji
Około 20% światowych dostaw nawozów i półproduktów do ich wytwarzania pochodzi z Rosji i Białorusi. Z kolei w 2021 roku blisko 10% sprowadzonego do Polski żelaza i stali pochodziło z Ukrainy. Drugie tyle trafiało do nas z Rosji i Białorusi.
Niedobory i wysokie ceny paliwa w całej Europie zakłócają łańcuchy dostaw, prowadząc do wyższych kosztów produkcji i transportu towarów rolnych. Cena przewozów podstawowych towarów, takich jak pszenica czy cukier na statkach masowych, wzrosła ponad trzykrotnie w ciągu roku.
Gwałtownie rosną także ceny samej żywności. Wskaźnik cen żywności FAO (FFPI) wynosił w marcu 2022 r. średnio 159,3 punktu, co stanowi wzrost o 17,9 punktu (12,6%) od lutego. Ten gigantyczny skok wyznaczył rekordowo wysoki poziom od czasu powstania wskaźnika w 1990 r. Ostatni wzrost odzwierciedla nowe rekordy wszechczasów wskaźników cen olejów roślinnych, zbóż, pomidorów i mięsa.
Natomiast kilkukrotny wzrost cen gazu i energii wpływa w dramatyczny sposób na koszty produkcji wielu surowców i opakowań, jak na przykład plastikowe i szklane butelki i słoiki.
Przewiduje się, że w 2022 r. ceny surowców pozostaną na wysokim poziomie, dzięki ożywieniu światowych zapasów towarów w wyniku ograniczenia podaży w 2021 r.
Fot.: Marta Pilczuk, dyrektor zarządzająca Kraft Heinz Polska (mat. prasowe)
Źródła danych:
- Ośrodek Studiów Wschodnich, raport „Spichlerz świata? Rozwój rolnictwa na Ukrainie”
- Polski Instytut Ekonomiczny, raport „Warnomics. Gospodarcze koszty inwazji Rosji i Białorusi na Ukrainę”
- Deloitte Insights
- Mintec Price Inflation Report
- Dane wewnętrzne firmy Kraft Heinz
