Wybuch wojny w Ukrainie nie wpłynął jeszcze istotnie na bieżące odczucia finansowe i zakupowe Polaków, ale znalazł już odzwierciedlenie w obawach dotyczących przyszłości – wskazuje firma GfK, która każdego miesiąca bada nastroje konsumenckie.
Jak wynika z raportu GfK, bardziej niż przed miesiącem martwi nas przyszła sytuacja gospodarcza kraju. Wartość tego wskaźnika w skali spadła w stosunku do lutego br. aż o ponad 7 p.p. Z kolei sam Barometr Nastrojów Konsumenckich GfK, czyli syntetyczny wskaźnik ilustrujący aktualne nastroje Polaków w zakresie postaw konsumenckich, wyniósł w marcu br. -12 i spadł o 0,6 p.p. w stosunku do poprzedniego miesiąca. Spadek, choć nieznaczny, to kontynuacja uśrednionego trendu z ostatniego półrocza.
Widać, że Polacy zareagowali na wojnę w sposób absolutnie racjonalny. Po oswojeniu się z rosnącymi cenami i przyjęciu ich jako części bieżącej rzeczywistości, wciąż nisko oceniają swoją kondycję finansową i wojna na Wschodzie wyraźnie tej oceny nie obniżyła.
Nadal utrzymują się pesymistyczne nastroje
W marcu ujemne nastroje konsumenckie odnotowano w większości grup wiekowych. Najniższy wskaźnik (-19,3) utrzymuje się w grupie osób, które ukończyły 60. rok życia. Najwyższy wynik dotyczy z kolei najmłodszej grupy (15-22 lata) i wynosi on 7,5. Wciąż jest to jedyna kategoria, w której liczby utrzymują się na dodatnim poziomie i można zauważyć tu wyraźną prawidłowość – wraz ze wzrostem wieku, wskaźnik nastrojów konsumenckich w Polsce osiąga coraz niższy poziom.
W przypadku podziału na płeć firma GfK pierwszy raz od wielu miesięcy odnotowała wyraźną zmianę trendu – od długiego czasu gorsze nastroje notowane były wśród kobiet (-11,4 w marcu br.), jednak tym razem niższy wskaźnik zarejestrowano wśród mężczyzn (-12,7). Ocena nastrojów różni się także w podziale geograficznym – zdecydowanie najlepsze wskaźniki pochodzą z Mazur, zaś najgorsze nastroje konsumenckie utrzymują się w Małopolsce i centralnym regionie kraju.
Wykształcone osoby z najgorszymi nastrojami
Znacznie większe dysproporcje możemy zaobserwować w przypadku różnych poziomów wykształcenia. Najsłabsze nastroje konsumenckie dotyczą grupy osób z wykształceniem wyższym (-20,7). Dla porównania wśród osób z wykształceniem podstawowym, wskaźnik wynosi -0,1, a ze średnim -12,2.
Wśród badanych Polaków skrajnie różne są także prognozy związane z przyszłą sytuacją ekonomiczną kraju. Dla przykładu, osoby z wykształceniem podstawowym oceniają ją umiarkowanie (-12,6), podczas gdy osoby z wyższym wykształceniem spodziewają się znacznie gorszego scenariusza (-55,6).
Można już jednak dostrzec obawy dotyczące przyszłości i trzeba się spodziewać, że przeniosą się one niebawem na jeszcze bardziej krytyczną ocenę tego co jest tu i teraz. Wraz z wydłużającym się stanem wojny, pogarszającą się sytuacją obywateli Ukrainy migrujących do Polski lub przez Polskę, kolejnymi sankcjami oraz spodziewanymi dalszymi podwyżkami cen, przed nami mogą być już tylko kolejne spadki nastrojów. Wraz z nimi nastąpi ciąg dalszy racjonalizacji domowych budżetów.
Źródło: GfK
Fot.: stock.adobe.com/phpetrunina14
Badanie zrealizowano w dniach 3-9 marca 2022 r. w ramach wielotematycznego badania omnibusowego e-Bus metodą CAWI na kwotowej, reprezentatywnej przedmiotowo, ogólnopolskiej próbie n=1000 osób. Struktura respondentów została dobrana z zachowaniem rozkładu wybranych parametrów społeczno-demograficznych odzwierciedlającego rozkład tych cech w populacji generalnej.
Barometr może przyjmować wartości od –100 do +100 i jest to saldo pomiędzy opiniami pozytywnymi a negatywnymi. Dodatnia wartość barometru wskazuje na to, iż w danej fali badania liczba konsumentów nastawionych optymistycznie przeważa nad liczbą konsumentów nastawionymi pesymistycznie. Wartość ujemna barometru oznacza odwrócenie tej proporcji.
