Wyniki najnowszych badań konsumenckich wykonanych przez renomowaną firmę SW Reseach w grudniu 2021 r. potwierdzają, że polscy konsumenci widzą potrzebę włączenia puszek po napojach do przyszłego systemu depozytowo-kaucyjnego.
- 60% konsumentów jest za objęciem puszek systemem depozytowo-kaucyjnym (włączenie do systemu oznaczałoby pobieranie za to opakowanie kwoty depozytu i jej oddawanie przy zwrocie pustego opakowania).
- 94% respondentów badania deklaruje gotowość do zwrotu puszek po napojach do sklepów i odbioru pobranego przy zakupie napoju depozytu.
- 77% konsumentów uważa, że objęcie puszki systemem depozytowo-kaucyjnym przyczyni się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska.
Pełne poparcie branży
Zarówno Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców i Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie reprezentujące firmy wprowadzające napoje na rynek, jak i Polskie Stowarzyszenie Zero Waste działające na rzecz zmiany wzorców produkcji i konsumpcji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, w pełni popierają oczekiwania polskich konsumentów odnośnie objęcia przez system depozytowo-kaucyjnym puszek po napojach. Jest to najefektywniejszy i najpewniejszy sposób na zapewnienie obiegu zamkniętego tego materiału opakowaniowego i jednocześnie odpowiada na potrzeby polskich konsumentów.
Puszka po napojach (w tym po piwie) stanowi ok. 1/3 opakowań napojowych na rynku i brak tego typu opakowania znacząco osłabiłoby polski system depozytowo-kaucyjny.
Znacznie lepiej jest korzystać z doświadczeń europejskich. Dotychczas 24 kraje wprowadziły lub planują wdrożyć system kaucyjny. Wszystkie 11 działających systemów kaucyjnych obejmuje metalowe puszki. 7 pozostałych państw, które już mają szczegółowe dane na temat kształtu systemu także zdecydowały o zbieraniu puszki w ramach kaucji. Tylko takie podejście gwarantuje redukcję zaśmiecania, maksymalizację poziomów zbiorki i czystość surowca. Wzrost Ilości zebranych puszek spowoduje wykładniczy wzrost produkcji tego typu opakowań na bazie recyklatu, co ma kapitalne znaczenie dla rozwoju GOZ oraz redukcji emisji CO2. Nie ma najmniejszego powodu, by nie stało się tak w Polsce.
Zarówno obecne, jak i przyszłe obowiązkowe poziomy zbiórki i recyklingu wymagają efektywnego ekonomicznie i środowiskowo systemu. Nie może on, tak jak ma to miejsce dzisiaj opierać się wyłącznie na przypadkowych osobach, dorywczo zbierających tego typu odpady, do czego motywuje je wysoka obecnie cena zebranego surowca.
System depozytowo-kaucyjny
Należy zbudować system, który będzie odporny na wahania cen lub działanie innych czynników społeczno-gospodarczych, które mogą wpłynąć na osiągane poziomy zbiórki tych opakowań, a co za tym idzie na poziom ich recyklingu. Jeśli np. cena aluminium spadnie, nie będzie zachęty do zbierania surowca. Obecnie stosowany sposób zbiórki nie ma również żadnego potencjału do zwiększenia jego efektywności, co w perspektywie zwiększających się systematycznie wymagań dotyczących poziomów recyklingu metali, negatywnie wpłynie na możliwość realizacji tych zobowiązań przez firmy wprowadzające tego typu produkty na rynek. W konsekwencji będą ponosić wysokie kary.
Uwzględnienie w systemie depozytowo-kaucyjnym tego typu opakowań systemowo rozwiązuje wymienione powyżej negatywne środowiskowo i gospodarczo problemy, z następujących powodów:
- uniezależnienie poziomu zbiórki, a co za tym idzie recyklingu, od ceny surowca na wolnym rynku,
- system depozytowy-kaucyjny jest najszybszym sposobem podniesienia poziomów zbiórki i recyklingu,
- odpowiedzialność za zebranie i recykling puszek zostanie wyraźnie przypisana do producentów napojów i stworzonego przez nich kompleksowego systemu depozytowo-kaucyjnego, który będzie działał pod ścisłą kontrolą organów państwowych,
- puszki jako odpad opakowaniowy nabędą wartość nie tylko dla niezależnych zbieraczy i punktów skupu surowców wtórnych, których funkcjonowanie zależy wyłącznie od ceny surowca, ale dla wszystkich konsumentów. Za każdym razem, gdy konsument zakupi napój w puszce będzie miał zachętę w postaci depozytu do zwrócenia puszki do jednego skoordynowanego i w pełni rozliczalnego systemu zbierającego opakowania. W ten sposób recyklerzy otrzymają dostęp do wysokiej jakości surowca,
- włączenie puszki do systemu depozytowo-kaucyjnego oznacza niewspółmierne do obecnego zwiększenie dostępności punktów zwrotu tego rodzaju opakowania – będzie można je oddać praktycznie w każdej placówce handlowej, a nie tylko w funkcjonujących często na uboczu punktach skupu surowców wtórnych,
- włączenie puszek po napojach do systemu depozytowo-kaucyjnego zapewni również realizację zapisanej w dyrektywie unijnej oraz w obowiązującej od stycznia br. nowelizacji ustawy o odpadach, zasady kosztu netto poprzez rozliczenie co do sztuki zebranych opakowań i przypisanie ich do konkretnej firmy wprowadzającej. Obecnie funkcjonujące rozwiązanie nie daje takiej możliwości.
System depozytowo-kaucyjny zapewni stałą i pewną zbiórkę puszek po napojach i piwie na bardzo wysokim, około 90% poziomie, czyli wyższym o ok. 10 punktów procentowych od obecnie osiąganych rezultatów. Przekłada się to na ok. 400 milionów puszek rocznie więcej zebranych i poddanych recyklingowi niż ma to miejsce dziś. Jednocześnie puszka z opłatą depozytową będzie instrumentem, który pomoże małym sklepom w utrzymaniu lojalności konsumentów.
Uwzględnienie puszek po napojach w systemie kaucyjno-depozytowym będzie więc istotnym impulsem dla rozwoju polskiej gospodarki, a jednocześnie pozwoli zmniejszyć ślad węglowy w całym łańcuchu wartości kategorii napojowej. Pozwoli na wypełnienie przez firmy wprowadzające napoje w puszkach obowiązków wynikających z dyrektywy unijnej oraz przyczyni się do wzmocnienia gospodarki obiegu zamkniętego.
Źródło: ZPP Browary Polskie
