Rzeczywistość udowodniła, że pandemia spowodowała uruchomienie lub przyspieszenie wielu procesów prowadzących do zmian w naszej gospodarczej rzeczywistości. W tym również tych najbardziej innowacyjnych. Powstało wiele nowych obszarów między możliwościami a oczekiwaniami.
Konsumencki świat poważnych zmian
Nasze życie zaczęło się zmieniać w kierunkach, których wielokrotnie zupełnie się nie spodziewaliśmy. A zarazem wcale nie mamy wrażenia, że tak wiele się zmieniło. O pandemicznej rzeczywistości podczas Innovation Day 2021 opowiadał Mateusz Kosmala, Innovation Domain Lead w Kantar Polska.
Można to pokazać na prostym przykładzie. Ilu z nas korzystało w ostatnim roku z teleporad medycznych? Zapewne wielu. A zanim zaczęła się pandemia? Nieliczni. To jeden z obszarów, który już się zmienił. Twórca bardzo istotnego pojęcia w kontekście innowacji, czyli „przełomowej innowacji” - Clayton Christensen. W swojej książce „Competing Against Luck” już wiele lat temu pisał o telemedycynie i edukacji zdalnej jako o dziedzinach, które rozwijają się najbardziej dynamicznie i w których przewiduje on zmiany w podejściu ludzi i spowoduje przełomowe zmiany na rynku. Zmiany technologiczne jakich doświadczaliśmy przez cały okres pandemii i które trwają – przyspieszyły wiele procesów zmieniających sposób komunikowania się ludzi i w jaki sposób jest tworzony język tej komunikacji. W tej całej siatce powiązań są także zachowania zakupowe i konsumenci dokonujący wyborów przy półkach, a także ci, którzy tych wyborów przy półkach dokonują coraz rzadziej ze względu na mocny rozwój e-commerce.
Ale to nie jedyna zmiana. Mateusz Kosmala podkreślił, że podczas pandemii doszło do reorganizacji życia, pod wpływem tego doszło do szeregu redefinicji obszarów i granic związanych z work-life balance. Coraz częściej mówi się o well-being, a także o sposobach samorealizacji ludzi. Nigdy wcześniej nie doszło do tak poważnego zakwestionowania dotychczasowego stylu życia.
Z drugiej strony – w narracji publicznej coraz częściej zaczęły się pojawiać tematy związane ze zrównoważonym rozwojem, fair-trade, prawach człowiek i ekologii. Ta tematyka stała się wyjątkowo ważna i wpłynęła też na działalność marek.
Zmiany w wyborach zakupowych
34% – tylu konsumentów zmieniło lub planowało zmienić sklep, w którym zwykle robiło zakupy. Pandemia zmieniła zestawy kategorii i marek jakie wybierają konsumenci. Przerzucenie na nowe produkty w części przypadków było wymuszone nowymi okolicznościami. Wiele standardowych zachowań konsumenckich przeszło transformację. Zmieniły się okazje zakupowe, a w koszykach pojawiły się kategorie, których wcześniej klienci nie wybierali.
To z kolei sprawiło, że zmienił się sposób podejmowania decyzji zakupowych. Mateusz Kosmala podkreślił, że pandemia sprzyjała przekroczeniu bariery inercji.
Zmiany kategorii to nie tylko kwestia tego, że wraz ze stylem życia zmieniły się proporcje między okazjami. To także kwestia tego, że w wśród ich zakupów zaczęły się pojawiać zupełnie inne kategorie niż dotychczas i zupełnie nowe marki.
Pandemia sprawiła też, że nastąpiło przedefiniowanie relacji społecznych – zmianie uległy zasady organizowania się. I można to rozpatrywać dwutorowo, ponieważ z jednej strony część osób skierowała się w stronę lokalności, większą wagę zyskała indywidualność i skupienie na mikro-społecznościach. Z drugiej – dodatkowego znaczenia nabrał szeroko pojęty rozwój społeczeństwa i kierunek w jakim ono zmierza.
