Niewypłacalność dotyka niemal każdą branżę. Najwięcej przypadków odnotowano w usługach, handlu, rolnictwie i sektorze produkcyjnym. Znaczący wpływ na obecną sytuację miał wybuch pandemii koronawirusa.
Łączna liczba niewypłacalności polskich przedsiębiorstw w 2021 r. zdecydowanie wzrosła. Według danych zebranych przez Coface suma za 3 kwartały bieżącego roku wyniosła 1841 przypadków i jest wyższa aż o 131% w porównaniu z analogicznym okresem 2020 roku.
W rzeczywistości covidowej ogromną popularność zyskały pozasądowe uproszczone postępowania o zatwierdzenie układu. Zdecydowanie pomagają w ochronie majątku, a także zabezpieczają przez bankructwem.
Liczba tradycyjnych upadłości po 9 miesiącach 2021 spadła o 8,5%, przy czym w porównaniu z sytuacją po 1 półroczu 2021, kiedy sądownie ogłoszono o 16% mniej bankructw niż przed rokiem, ta tendencja wydaje się osłabiać. Polskie przedsiębiorstwa i rolnicy zdecydowanie upatrują swojej szansy w ochronienie majątku i przetrwanie w nowym trybie postępowania wprowadzonego ustawą covidową.
Nadal jednak, jak podaje Coface, wśród postępowań sądowych najwięcej ogłoszono upadłości likwidacyjnych – aż 286. Zatwierdzenie układu dotyczyło 178 przypadków. W porównaniu w danymi za 2020 rok (analogiczny okres), jest to ogromny skok – aż o 162 sprawy. Spadek dotyczy natomiast postępowań sanacyjnych. Z danych wynika, że obecny rok na ten moment przyniósł ich 50, podczas gdy w ubiegłym było ich 92.
Analiza aktualnych danych rynkowych dotyczących postępowań dłużników niewypłacalnych (postępowania upadłościowe i restrukturyzacyjne – ogółem) w trzecim kwartale br. pozwala na stwierdzenie, że w tym okresie umocnił się zauważalny już wcześniej trend dotyczący postępowań restrukturyzacyjnych przejawiający się w odchodzeniu od długotrwałych i bardziej skomplikowanych „sądowych” postępowań restrukturyzacyjnych na rzecz postępowania prostego, początkowo o charakterze wyjątkowym i „awaryjnym”, czyli uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu (tzw. postępowanie „covidowe”). Niewątpliwa atrakcyjność tego rozwiązania, przejawiająca się zarówno w jego odformalizowaniu, jak i w zakazie prowadzenia wobec dłużnika postępowań egzekucyjnych w celu dochodzenia tzw. wierzytelności układowych czy też w niedopuszczalności realizacji przez dłużnika świadczeń wynikających z wierzytelności objętych układem po otwarciu postępowania sprawiają, że liczba tych postępowań jest obecnie dominująca i stanowi według danych rynkowych ponad 2/3 ogólnej liczby postępowań restrukturyzacyjnych (w trzecim kwartale br.); w przypadku postępowań sanacyjnych jest to jedynie ok. 17%.
Wzrost niewypłacalności w branży handlowej przyniósł wzrost o 113%. Jednak rozróżniając na handel detaliczny i hurtowy skok ten wynosi odpowiednio 130% i 82%. Ten pierwszy odnotował upadłość 145 podmiotów, a drugi – 157. Handel detaliczny w dużej mierze ucierpiał z powodu nakładanych przez rząd obostrzeń pandemicznych. Jak pokazują dane największy kłopot miały sklepy z odzieżą i obuwiem. Nie bez znaczenia była też lokalizacja – najgorszą sytuacją miały placówki zlokalizowane w dużych centrach handlowych. Barbara Kamińska, dyrektor działu oceny ryzyka w Coface w Polsce zaznacza, że paradoksalnie sklepy z elektroniką i AGD, a także meblowe czy budowlane, przeżyły prawdziwy rozkwit. Ekspertka za powód podaje konieczność wyposażenia stanowisk do pracy zdalnej czy dodatkowe oszczędności Polaków, które nie zostały przeznaczone na wakacyjne wyjazdy i mogły być spożytkowane na dodatkowe wyposażenie mieszkań czy domów.
Chociaż sprzedaż detaliczna w Polsce od marca bieżącego roku wykazywała dwucyfrową dynamikę wzrostu r/r, stanowiąc ważny składnik rosnącego PKB, obecnie obserwujemy spowolnienie popytu wewnętrznego. Niewątpliwym zagrożeniem dla dalszego popytu konsumpcyjnego pozostaje wysoka inflacja, która przekroczyła w Polsce już poziom 5%. Handel jest wg ostatnich danych KRD najbardziej obciążoną długami gałęzią gospodarki w Polsce. Warto pamiętać, że ponad połowa bankrutów kilka miesięcy wcześniej pojawia się na listach wierzytelności notowanych przez KRD.
Statystyki są przygotowywane przez ubezpieczyciela należności Coface od 1997 roku w oparciu o daty orzeczeń sądów o otwarciu postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych, czyli faktyczne daty upadłości i restrukturyzacji. Podane wyniki za 3 kwartały 2021 nie są ostateczne i należy się jeszcze spodziewać wzrostu liczby postanowień.
