"Do UOKiK co roku trafia kilkaset skarg na nieuczciwe praktyki nie tylko podczas pokazów handlowych, ale również podczas telezakupów czy sprzedaży internetowej" – informuje UOKiK. Tego rodzaju praktyki najczęściej dotykają seniorów, a więc szczególnie wrażliwej grupy konsumentów.
W związku z tym nieuczciwym precederem UOKiK przygotował zmiany przepisów dot. pokazów handlowych. "Nasze propozycje zakazują m.in. przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy czy sprzedaży artykułów medycznych poza lokalem firmy" – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny. Projekt obecnie znajduje się na etapie uzgodnień międzyresortowych, opiniowania i konsultacji społecznych. "W listopadzie planujemy skierować go do kolejnych etapów procedury legislacyjnej" – dodaje Prezes UOKiK.
Do nieuczciwych praktyk zaliczają się m.in. namawianie do zakupu produktu za cenę wielokrotnie przewyższającą jego wartość rynkową, zapraszanie seniorów na pokazy pod pretekstem odbioru nagrody lub bezpłatnych badań czy też ukrywanie wad towaru. Także w internecie pojawiają się fałszywe aukcje, w których twórcy skłaniają się bezpośrednio do seniorów.
Projekt zakłada cztery kluczowe zmiany
Przygotowany przez UOKiK projekt ustawy został już wpisany do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrwów. Zakłada on cztery ważne zmiany:
- Zakaz świadczenia usług finansowych podczas pokazów czy wycieczek. Zgodnie z proponowanymi przepisami umowa zawarta podczas pokazu lub wycieczki byłaby nieważna z mocy prawa. To odpowiedź na praktyki takie jak namawianie, a nawet zmuszanie do zaciągnięcia pożyczek na zakup prezentowanych produktów, a także częsty brak świadomości podpisywania umowy.
- Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem. Uczestnicy często nie są świadomi prawa zwrotu, jaki im przysługuje, a organizatorzy pokazów celowo o tym nie informują. A nawet jeśli konsument zdecyduje zwrócić towar, często trudno odzyskać mu pieniądze.
- Prawo do odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem lub na odległość. Mowa tu szczególnie o umowach dotyczących tzw. abonamentów czy pakietów medycznych.
- Zakaz sprzedaży wyrobów medycznych poza lokalem firmy. Produkty, takie jak maty rehabilitacyjne, często podczas pokazów handlowych sprzedawane są po zawyżonych cenach.
Najwyższa kara od UOKiK za nieuczciwe praktyki podczas pokazów wyniosła ponad 3,52 mln zł
Jedynie w 2020 roku Prezes UOKiK wydał około 10 decyzji, w których stwierdzono praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów podczas pokazów. Najwyższe kary nałożył na spółki: Comfort Med+ z Wysogotowa (ponad 3,52 mln zł), Kiddy Island Polska z Poznania (ponad 1,66 mln zł) oraz Swiss-Med. ze Stęszewa (ponad 1,65 mln zł). W 2021 roku karę opiewającą na ponad 200 tys. zł. otrzymała spółka Koleta z Nowego Przemyśla. Obecnie Prezes UOKiK prowadzi jeszcze kilkanaście postępować związanych z takimi praktykami.
