Tegoroczna rewizja koszyka inflacyjnego GUS zmienia układ sił w strukturze konsumpcji Polaków. Żywność traci na znaczeniu. Rosną za to wydatki na transport, usługi i rekreację. Aktualne zmiany w koszyku inflacyjnym analizie poddali eksperci z Polskiego Instytutu Ekonomicznego. W ich wyniku odczyt inflacji za styczeń uległ rewizji o 0,4%.
Rewizja koszyka inflacyjnego GUS w 2025 roku
W marcowej analizie Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) zwraca uwagę na istotną zmianę w strukturze koszyka inflacyjnego GUS, która miała wpływ na szacunek inflacji za styczeń. Po corocznej aktualizacji wag, wskaźnik CPI został obniżony o 0,4 punktów procentowych (pp) – to największa tego typu korekta od ponad 20 lat.
"Na ogół zmiana wag skutkowała obniżeniem bądź brakiem zmian inflacji w ostatnich 20 latach. Jedynie w 2022 r. rewizja zwiększyła inflację – z 9,2 proc. do 9,4 proc." – komentują eksperci PIE.
Struktura koszyka przypomina o czasach przed pandemią
Największym przegranym tegorocznej rewizji jest żywność. Jej udział w koszyku spadł o 1,8 pp, do poziomu 25,9%. To efekt wyhamowania wzrostów cen podstawowych dóbr i przesunięcia wydatków gospodarstw domowych w stronę usług, rekreacji i transportu. W szczególności ten ostatni zyskał najwięcej – aż 1,8 pp, co PIE tłumaczy m.in. wzrostem sprzedaży samochodów w ostatnich miesiącach.
Autorzy analizy podkreślają, że struktura koszyka coraz bardziej przypomina tę sprzed pandemii COVID-19. W czasie lockdownów udział wydatków na żywność i nośniki energii rósł, dziś ich znaczenie w budżetach Polaków wyraźnie maleje. Jednocześnie wydatki na usługi oraz dobra wyższego rzędu – jak rekreacja i kultura – ponownie zyskują na znaczeniu.
Choć udział żywności w koszyku GUS spadł, Polska nadal wyróżnia się na tle UE pod względem jej znaczenia w domowych budżetach.
Według metodologii HICP stosowanej przez Eurostat do porównywania inflacji w krajach UE, polskie gospodarstwa domowe przeznaczają aż 19 proc. swoich wydatków na żywność. Średnia dla wspólnoty wynosi 16,4 proc.
foto: mat. redakcji
