"Jednym z najpoważniejszych problemów firm transportowych jest dziś udział ogromnej liczby pośredników na unijnym rynku. – W sprytny sposób podkupują zlecenia, przetrzymując je do ostatniej chwili, kiedy mogą je dobrze, za niską cenę sprzedać. W efekcie przewoźnik wykonuje fracht o wartości niepokrywającej kosztów takiego transportu" – mówi Jan Buczek, prezes Zrzeszenia Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce. Jak ocenia, polska branża transportowa jest w tej chwili w kryzysie, wywołanym przez cały szereg nakładających się na siebie czynników.
Granice jako insfrastruktura krytyczna?
Polsko-ukraińska granica jest od ponad pół roku okresowo blokowana nie tylko przez głośne protesty rolników, ale i przewoźników drogowych, którzy rozpoczęli je już w listopadzie ub.r., domagając się przywrócenia obowiązku posiadania zezwoleń na przewozy dla firm transportowych z Ukrainy.
Trwające w ostatnich miesiącach protesty i blokady granic są wielkim utrapieniem dla całej gospodarki, w tym również dla naszej branży. Czuję dużą niezręczność, wypowiadając swój pogląd na ten temat, bo koledzy z mojej branży też przez kilka miesięcy blokowali granicę polsko-ukraińską, więc trudno mi jednoznacznie krytycznie się do tego odnieść. Natomiast nie zmienia to faktu, że takie blokady zakłócają transport, zakłócają procesy gospodarcze, są utrapieniem dla firm, które kupują i sprzedają za granicę, dla importerów i eksporterów.
Zdaniem Jana Buczka, dobrym pomysłem byłoby wprowadzenie przez rząd przepisu, który zdefiniowałby przejścia graniczne jako infrastrukturę krytyczną, na obszarze której nie będzie możliwości prowadzenia takich protestów.
Nieproporcjonalna przewaga konkurencyjna ukraińskich przewoźników
Po rosyjskiej inwazji i wybuchu wojny Unia Europejska – na mocy umowy liberalizacyjnej podpisanej z Ukrainą – umożliwiła ukraińskim firmom przewozowym otwarty dostęp do wspólnego, unijnego rynku. Według przedstawiciela Zrzeszenia Międzynarodowych Przewoźników Drogowych problemem jest fakt, że ukraińscy przewoźnicy działają na nim z dużą przewagą konkurencyjną – ich koszty są kilkukrotnie niższe, przez co są tańsi, a przepisy wspólnotowe UE ich nie dotyczą.
To zdaniem Buczka spowodowało kryzys: przewoźnicy w Polsce i kilku innych krajach Unii zaczęli tracić źródło utrzymania i znaleźli się na granicy bankructwa. Dlatego pod koniec ub.r. rozpoczęli protesty, których efektem były wielokilometrowe kolejki na przejściach granicznych. W ich efekcie wymiana towarowa między UE a Ukrainą została poważnie zakłócona, a działające po obu stronach granicy przedsiębiorstwa produkcyjne i handlowe poniosły znaczne straty.
Przepisy, zgodnie z którymi ukraińscy przewoźnicy nie muszą mieć zezwoleń na przewóz towarów na terenie UE, mają obowiązywać co najmniej do końca czerwca 2024 roku. To powoduje, że sytuacja polskich firm transportowych, zwłaszcza ze wschodniej Polski, m.in. Lubelszczyzny i Podkarpacia, wciąż pozostaje trudna. Ten problem był omawiamy podczas rozmów, które rozpoczęły się pod koniec kwietnia br. w Ministerstwie Infrastruktury.
Kryzys w polskim transporcie ma kilka źródeł
Ekspert wskazuje, że w tej chwili branża znajduje się w poważnym kryzysie wywołanym przez cały szereg nakładających się na siebie czynników, w tym m.in. spowolnienie w europejskiej gospodarce.
Dziś branża transportowa jest w ogromnym kryzysie niezwiązanym z protestami, ale jakiekolwiek zakłócenia powodują tragiczne skutki dla każdej z firm transportowych z polskim rodowodem.
Wśród wyzwań ekspert wymienia m.in. regulacje UE nastawione na walkę ze zmianami klimatu i rosnące wymagania zleceniodawców związane z redukcją emisji, a także udział ogromnej liczby różnego rodzaju pośredników.
Aby móc wykonywać usługę transportową, trzeba spełnić cały szereg warunków. (...) Natomiast na tym rynku funkcjonują również pośrednicy, którzy nazywają się spedytorami i w sprytny sposób podkupują zlecenia, przetrzymują je do ostatniej chwili, kiedy mogą je dobrze, za niską cenę sprzedać. W efekcie przewoźnik wykonuje fracht o wartości niepokrywającej kosztów takiego transportu.
Jak wskazuje, to nowa forma biznesu, w ramach której liczne grono pośredników „żeruje” na rynku transportowym, przekazując sobie zlecenia z rąk do rąk, na co instytucje odpowiedzialne za zapewnienie uczciwej konkurencji nie reagują. Na unijnym rynku jest dziś wielu przewoźników spoza UE, którzy są chętnie wykorzystywani przez te podmioty do wykonywania przewozów po cenach niższych niż te oferowane przez unijnych przedsiębiorców. W efekcie wynagrodzenie przewoźników, którzy realnie wykonują przewozy, po odjęciu wszystkich marż ledwie wystarcza na pokrycie kosztów transportu.
źródło: newseria
foto: stockadobe(ivan)
