Kody kreskowe – co warto wiedzieć o kodzie kreskowym

Kod kreskowy to nic innego jak specjalny rodzaj graficznego kodu, który składa się z pionowych czarnych i białych pasków. W kodzie kreskowym informacje są kodowane w postaci cyfr lub liter, które są reprezentowane przez różne kombinacje czarnych i białych pasków o różnej szerokości i ułożeniu.

Co to jest kod EAN?

Kod EAN to skrót od angielskiego określenia European Article Numbering, co możemy przetłumaczyć jako "Europejska Numeracja Towarów". Co to jest kod EAN? To standardowy system kodowania produktów przy użyciu kodów kreskowych, który został opracowany w Europie w latach 70. XX wieku.

Współcześnie kod EAN jest jednym z najczęściej stosowanych standardów kodów kreskowych na całym świecie i jest używany do identyfikacji produktów w handlu detalicznym i przemyśle.

Jak odczytać kraj z kodu EAN? Warto wiedzieć, że kod EAN składa się z 13 cyfr. Pierwsze trzy  oznaczają właśnie kod kraju producenta, a pozostałe identyfikują konkretny produkt. Istnieje też wersja częściej stosowana na rynkach amerykańskich EAN-8, czyli krótki kod zawierający osiem cyfr. Stosuje się ten system wcześniej wspomianych Stanach Zjednoczonych, oraz na małych produktach gdzie EAN-13 byłby po prostu za długi.

Numer EAN jest zazwyczaj drukowany na etykiecie produktu lub na jego opakowaniu, w postaci kodu kreskowego i tekstu. Czytniki kodów kreskowych są w stanie odczytać kod EAN i zidentyfikować produkt, a także przekazać informacje o nim do systemów biznesowych i logistycznych. Kod EAN jest stosowany także w Polsce.

Co oznacza kod kreskowy?

Kod kreskowy może oznaczać właściwie wszystko, co chcemy - może to być numer seryjny produktu, kod kreskowy kraju, numer identyfikacyjny itp. Dzięki kodowi kreskowemu możemy szybko i dokładnie zidentyfikować produkt lub usługę, a także śledzić jego ruchy w ramach procesów biznesowych i logistycznych.

Kod kreskowy jest obecnie powszechnie stosowany w różnych sektorach, takich jak handel detaliczny, przemysł, medycyna, transport i logistyka, a także w innych dziedzinach, które wymagają identyfikacji produktów lub towarów.

Co zawiera kod kreskowy?

Kody kreskowe zawierają zazwyczaj kilka rodzajów informacji zakodowanych w formie pasków o różnej szerokości i ułożeniu. W zależności od zastosowania i standardu, kod kreskowy może zawierać takie informacje jak:

• Numer identyfikacyjny produktu - służy do jednoznacznej identyfikacji danego produktu w systemach biznesowych i logistycznych.
• Kod kraju - oznacza kraj, w którym został wyprodukowany dany produkt lub gdzie jest dystrybuowany.
• Data ważności - informuje o dacie, do której produkt jest przydatny do spożycia lub użytkowania.
• Cena - w niektórych przypadkach kod kreskowy może zawierać informacje o cenie produktu, co ułatwia procesy kasowe i księgowe.
• Inne informacje - w kodach kreskowych można również zakodować inne informacje, takie jak numer seryjny, kod producenta, opis produktu itp.

W zależności od zastosowania, kody kreskowe mogą mieć różne długości i formaty. Najczęściej stosowane standardy kodów kreskowych to EAN-13, EAN-8, UPC-A, UPC-E, Code 39, Code 128, QR Code, Data Matrix i wiele innych.

Oznaczenia kodów kreskowych

Oznaczenia poszczególnych cyfr w kodzie kreskowym zależą od konkretnego systemu kodowania, który jest stosowany. Co oznaczają poszczególne cyfry w kodzie kreskowym? Jak odczytać kraj po kodzie kreskowym? W przypadku kodu EAN-13, czyli najczęściej stosowanego standardu kodów kreskowych, oznaczenia poszczególnych cyfr wyglądają następująco:

• Pierwsze trzy cyfry kodu oznaczają kod kraju, a więc ujawniają, w jakim kraju dany towar został wyprodukowany.
• Cyfry od czwartej do ósmej oznaczają kod producenta.
• Cyfry od dziewiątej do dwunastej oznaczają kod produktu, przydzielany przez producenta.
• Ostatnia, trzynasta cyfra to tzw. cyfra kontrolna, która jest używana do sprawdzania poprawności kodu i zapobiegania błędom odczytu.

W innych standardach kodów kreskowych, takich jak EAN-8 czy UPC-A, oznaczenia poszczególnych cyfr różnią się nieco, ale ogólna idea pozostaje taka sama. Zwykle każda cyfra w kodzie kreskowym ma swoje specyficzne znaczenie i jest używana do identyfikacji konkretnych informacji o produkcie, takich jak kod kraju, numer producenta, numer produktu itp.

Kod kreskowy 8 - jaki kraj symbolizuje 8 na początku kodu?

Pierwsze trzy cyfry kodu kreskowego stworzonego w systemie EAN-13, a więc składającego się z 13 cyfr oznaczają kraj, w którym został zarejestrowany towar. Kod kreskowy 8, a więc kod, w którym cyfra 8 występuje jako pierwsze w kodzie kreskowym, może wskazywać na pochodzenie produktu z takich krajów jak np. Słowacja, Czechy, Serbia, Korea Północna, Holandia, Singapur czy Pakistan.

Kod kreskowy 5 - jaki kraj oznacza?

Jeśli pierwszą cyfrą w kodzie kreskowym jest "5", a kod ten został stworzony w systemie EAN-13 to wskazuje to, że produkt ten mógł zostać zarejestrowany w takich krajach jak np. Malta, Albania, Islandia, Cypr, Dania, Węgry czy Polska. Pełny polski kod kreskowy to 590.

Jak odczytać kraj z kodu kreskowego?

Kod kraju można odczytać z kodu kreskowego, patrząc na pierwsze trzy cyfry kodu EAN-13 lub pierwsze dwie cyfry kodu EAN-8. Organizacje GS1, które zajmują się przydzielaniem numerów EAN, mają przypisane numery krajów, które są umieszczane na początku kodu EAN.

Należy jednak pamiętać, że kody krajów w kodach kreskowych nie zawsze odpowiadają rzeczywistemu pochodzeniu produktu, ponieważ wiele firm działa na skalę międzynarodową i produkuje swoje produkty w różnych krajach. Kod kraju w kodzie kreskowym mówi nam jedynie o kraju, w jakim został zarejestrowany dany produkt, co niekoniecznie musi oznaczać miejsce jego produkcji.

Polski kod kreskowy - 590

Polski kod kreskowy to standardowy kod EAN-13, który składa się z 13 cyfr. Pierwsze trzy cyfry oznaczają kod kraju, który w przypadku Polski to 590. Jeśli pierwszy trzy cyfry kodu kreskowego to 590, to oznacza to, że dany towar został zarejestrowany w Polsce.

Kolejne cyfry polskiego kodu kreskowego to numer identyfikacyjny producenta oraz numer produktu. Kod kreskowy EAN-13 jest powszechnie stosowany w Polsce, w handlu detalicznym, hurtowym i innych sektorach, które wymagają identyfikacji produktów lub towarów.

Kod kreskowy 590 nie zawsze oznacza polski produkt

Pomimo tego, że kod kreskowy zaczyna się od 590 nie musi to oznaczać, że produkt został wyprodukowany w Polsce. 

Jeśli firma posiadająca zagraniczny kapitał posiada siedzibę w Polsce może również posługiwać się oznaczeniem 590, ale tym oznaczeniem również może posługiwać się firma która ani nie produkuje nic na terenie naszego kraju jak również nie posiada siedziby. Jak to możliwe?

Firma która posiada siedzibę w Unii Europejskiej i  złoży wniosek o przyjęcie do polskiego systemu GS1, po wniesieniu odpowiedniej opłaty, może nabyć prawo do oznaczania swoich produktów kodem kreskowym zaczynającym się od 590. Szanse na to jednak są niewielkie, ponieważ europejskie firmy raczej niezdecydują się przystąpić do systemu GS1 w Polsce, co nie zmienia faktu, że jest to realna możliwość.

Jaki kod kreskowy mają Chiny?

W systemie EAN-13 kod kreskowy Chin to 690-699. Warto jednak zauważyć, że wiele produktów sprzedawanych w Chinach ma dodatkowe kody kreskowe opracowane przez chińskie władze lub organizacje branżowe.

Oprócz tego, w Chinach popularne są również kody QR, które pozwalają na szybkie i łatwe skanowanie informacji za pomocą smartfonów.

Jaki kod kreskowy ma Rosja i Białoruś?

W przypadku Rosji, kody kreskowe EAN-13 zaczynają się od numerów 460-469, natomiast w przypadku Białorusi – od numerów 481-484.

Na ternie Rosji stosowane są również specjalne kody kreskowe opracowane przez rząd, zwane GOST-R lub GOST 12820-80. Są one stosowane w celu oznaczania produktów, które są objęte regulacjami państwowymi, takimi jak bezpieczeństwo, zdrowie i środowisko.

W przypadku Białorusi również funkcjonuje kilka specjalnych kodów kreskowych, takich jak kody producenta Białorusi (prefiks 778) oraz kody GS1 Białorusi (prefiks 481).

Jak wygenerować kod kreskowy?

Istnieje wiele sposobów na wygenerowanie kodu kreskowego. Aby wygenerować kod kreskowy można skorzystać z narzędzi dostępnych online, jak generatory kodów kreskowych, ale również aplikacji na smartfony lub programów komputerów. Poniżej prezentujemy kilka ze sposób na to, jak można wygenerować kod kreskowy samodzielnie:

• Generator kodów kreskowych online - w Internecie można znaleźć wiele darmowych narzędzi online, które pozwalają na wygenerowanie kodu kreskowego w kilka sekund. Wystarczy wpisać odpowiednie informacje, takie jak numer produktu lub kod kraju, i generator automatycznie wygeneruje kod kreskowy w wybranym formacie.
• Aplikacje na smartfony - na rynku dostępne są również aplikacje mobilne, które pozwalają na wygenerowanie kodu kreskowego na smartfonie. Wiele z nich oferuje dodatkowe funkcje, takie jak skanowanie kodów kreskowych, edycja kodów, a nawet integracja z systemami biznesowymi i logistycznymi.
• Programy komputerowe - istnieją również specjalne programy komputerowe, które pozwalają na wygenerowanie kodów kreskowych na komputerze. Wiele z nich oferuje zaawansowane funkcje, takie jak automatyczne generowanie kodów dla dużej liczby produktów, edycja kodów, a także integracja z systemami magazynowymi i logistycznymi.

Ważne jest, aby wybrać odpowiedni format kodu kreskowego w zależności od jego zastosowania i standardu, a także upewnić się, że kod został wygenerowany zgodnie z międzynarodowymi normami i regulacjami.

Podsumowanie

Czarno białe kreski znajdziemy na opakowaniach niemal wszystkich produktów w sklepach spożywczych. Warto wiedzieć, co oznaczają kody kreskowe, ponieważ możemy dowiedzieć się z nich wielu informacji o samym produkcie, a także firmie produkującej dany towar. Od momentu powstania pierwszego kodu kreskowego minęło już niemal 50 lat. Jak jednak pokazuje praktyka – ten sposób znakowania produktów w dalszym ciągu sprawdza się doskonale. 

---

Foto: StockAdobe(Freedomz)