Robaki do jedzenia to w ostatnim czasie szeroko komentowany temat. Wszystko za sprawą niedawnej decyzji UE, która w drodze rozporządzenia w styczniu 2023 roku dopuściła możliwość stosowania mąki z owadów jako dodatku do żywności. Czy jadalne owady w Polsce rzeczywiście są nowością? Czy suszone świerszcze staną się popularną przekąską? Już odpowiadamy!
Spis treści:
- Robaki w jedzeniu 2023 - ustawa i przepisy
- Robaki jadalne dodawane do jedzenia także w Polsce
- W jakich produktach są robaki?
- Jak sprawdzić czy w produkcie są robaki?
- W jakich produktach są robaki?
- Suszone świerszcze w Polsce i UE
- Gdzie kupić owady do jedzenia?
- Gdzie kupić świerszcze do jedzenia?
- Podsumowanie
Robaki w jedzeniu 2023 - ustawa i przepisy
Szeroką dyskusję na temat robaków w żywności wywołało rozporządzenie, które UE uchwaliła w styczniu 2023 roku. Zgodnie z decyzją wydano zgodę na dodawanie do produktów spożywczych mąki z owadów. Dokładnie mowa o Acheta domesticus, czyli świerszczach domowych. Co ta decyzja właściwie dla nas oznacza?
Suszone świerszcze, a właściwie mąka białkowa, która powstaje z tych jadalnych owadów będzie mogła stanowić dodatek do różnych produktów spożywczych. Rozporządzenie UE dotyczy jednak wyłącznie jednej firmy.
Robaki jadalne dodawane do jedzenia także w Polsce
Decyzja UE jest odpowiedzią na wniosek jednego z przedsiębiorców – mianowicie firmy Cricket One, która specjalizuje się w produkcji żywności na bazie owadów. Cricket One powstał w 2017 roku w Wietnamie, gdzie odbywa się główna produkcja firmy.
Wniosek ten dotyczył jednego z produktów, które Cricket One posiada w swojej ofercie, czyli częściowo odtłuszczonego proszku z Acheta domesticus (świerszcza domowego). Co za tym idzie, zezwolenie na wprowadzenie świerszczy domowych jako dodatku do żywności zostało przyznane tylko tej firmie. Jak czytamy w rozporządzeniu, wyłącznie przedsiębiorstwo Cricket One jest upoważnione do wprowadzania na rynek Unii tej nowej żywności.
Co za tym idzie, produkty z dodatkiem mączki ze świerszczy domowych mogą pojawić się w produktach spożywczych w całej Unii Europejskiej, w tym także w Polsce.
W jakich produktach są robaki?
Zgodnie z decyzją UE, mąka ze świerszcza domowego może być stosowana jako dodatek w wielu produktach spożywczych, w tym w:
- wieloziarnistym chlebie i bułkach,
- krakersach i paluszkach chlebowych,
- batonach zbożowych,
- suchych premiksach do wypieków,
- herbatnikach,
- suchych nadziewanych i nienadziewanych produktach na bazie makaronu,
- sosach,
- przetworzonych produktach ziemniaczanych,
- daniach na bazie roślin strączkowych i warzyw,
- pizzy,
- produktach na bazie makaronu,
- serwatce w proszku,
- analogach mięsa,
- zupach i koncentratach zup lub w zupach w proszku,
- przekąskach na bazie mąki kukurydzianej,
- napojach piwopodobnych,
- czekoladowych wyrobach cukierniczych,
- orzechach i nasionach oleistych,
- przekąskach innych niż chipsy,
- przetworach mięsnych, przeznaczonych dla ogółu populacji.
Zgodnie z rozporządzeniem UE częściowo odtłuszczana mączka ze świerszczy domowych może stanowić najwyżej 5% masy końcowej produktu. Na opakowaniu każdego produktu, do którego zostaną dodane jadalne świerszcze domowe znajdziemy w składzie pozycję "częściowo odtłuszczony proszek z Acheta domesticus (świerszcza domowego)".
Jak sprawdzić czy w produkcie są robaki?
UE nakazuje odpowiednie oznaczanie produktów, w których znajdują się jadalne robaki. Informację na ten temat znajdziemy przede wszystkim w składzie produktu. Jedzenie robaków nie jest zwyczajem szczególnie popularnym w Polsce, co za tym idzie – nazewnictwo jadalnych robaków także często pozostaje dla wielu konsumentów tajemnicze.
Jak rozpoznać produkt spożywczy z jadalnymi robakami w składzie? Warto zacząć od sprawdzenia składu. O obecności robaków w produkcie świadczyć będą takie pozycje jak np.:
- Tenebrio molitor, czyli mącznik młynarek,
- Acheta domesticus, czyli świerszcz domowy,
- Alphitobius diaperinus, czyli pleśniakowiec lśniący.
To jednak nie jedyny sposób, bo robaki bywają często podstawowym składnikiem zawartych w żywności konserwantów.
W jakich produktach są robaki?
W przypadku konserwantów, które są tworzone przy użyciu ciał lub wydzieliny robaków, nie znajdziemy informacji o tym, że w żywności są robaki. Jedynym sposobem jest zwrócenie uwagi na skład żywności. Co więcej, są one wykorzystywane w ten sposób od dawna. W których produktach są robaki?
Konserwanty w składach produktów rozpoczynają się na literę "E". Warto jednak pamiętać, że nie każdy z nich powstaje przy użyciu robaków. Zatem jak rozpoznać, w których produktach są robaki? Wystarczy krótka ściągawka, aby ustalić, czy w naszym produkcie są robaki lub konserwanty zawierające owady.
Wśród takich konserwantów znajduje się m.in. szelak, który oznaczamy jako E904. Ten konserwant często jest wykorzystywany do produkcji słodyczy, a także nabłyszczania warzyw i owoców. Produkuje się go z pluskwiaków, które żyją na drzewach.
Innym konserwantem, który wykorzystuje się głównie jako barwnik jest oznaczany jako E121. Powstaje on z czerwców kaktusowych, czyli malutkich pluskwiaków, z których pozyskuje się czerwony barwnik.
Suszone świerszcze w Polsce i UE
Jedzenie robaków nie jest jednak nowością w krajach europejskich. UE już ponad rok temu przygotowała ramy prawne, które pozwalały wprowadzić na rynek spożywczy suszone świerszcze – wtedy miało to miejsce na wniosek firmy Fair Insects B.V. i dotyczyło wprowadzenie na rynek Unii Europejskiej mrożonych, suszonych i sproszkowanych postaci Acheta domesticus, czyli świerszcza domowego. Zgoda ta dotyczyła wyłącznie firmy Fair Insects B.V. i tyczyła się wykorzystywania suszonych świerszczy jako przekąski i składnika żywności.
Natomiast w 2021 roku UE wydała rozporządzenie, na mocy którego zezwoliła firmie SAS EAP na wprowadzenie na unijny rynek suszonych larw mącznika młynarka Tenebrio molitor. Obecnie znajdziemy te jadalne robaki w wielu sklepach.
5 stycznia 2023 roku UE wydała także rozporządzenie, w który zezwala na wprowadzenie na rynek larw Alphitobius diaperinus (pleśniakowca lśniącego) w postaci mrożonej, pasty, suszonej i sproszkowanej.
Gdzie kupić owady do jedzenia?
Suszone robaki, takie jak mącznik młynarek, już od około dwóch lat można kupić na terenie UE, w tym także w Polsce. To larwy do jedzenia, które są dostępne m.in. w sprzedaży wielu sklepów internetowych.
Ten owad do jedzenia występuje w postaci wysuszonych larw. Cena za 100 g waha się w granicach kilkudziesięciu złotych. W sklepach online znajdziemy także szczególne wyroby z tym robakiem do jedzenia. A mowa m.in. o... lizakach. Chcąc kupić lizaka z jadalnym robakiem w środku, musimy liczyć się z wydatkiem rzędu kilkunastu złotych.
Gdzie kupić świerszcze do jedzenia?
Sklepy z owadami do jedzenia oferują także wiele przetworzonych produktów, które w składzie posiadają jadalne robaki. W ich ofercie znajdziemy np. pastę warzywną z dodatkiem świerszczy. Poza tym coraz częściej w sklepach online zamówimy takie produkty jak chrupiące świerszcze czy też przekąski, których opakowania przypominają chipsy z solą czy chilli – jednak zamiast ziemniaków głównym składnikiem są w nich jadalne robaki.
Podsumowanie - robaki w jedzeniu
Robaki w jedzeniu wywołały w ostatnim czasie wiele dyskusji. Jak się jednak okazuje, temat ten nie jest zupełnie niczym nowym. Suszone świerszcze czy larwy mącznika młynarka możemy znaleźć w kolejnych sklepach. Robaki w produktach spożywczych, na których wprowadzenie zezwoliła UE, są bezpieczne dla zdrowia. Choć robaki w żywności w Polsce nadal pozostają przede wszystkim ciekawostką, to w wielu miejscach na świecie stanowią popularną przekąskę.
Foto: StockAdobe(David Pereiras)
