Spożycie herbaty na świecie

5. Czy picie herbaty jest zdrowe?
6. Gdzie jest największe spożycie herbaty na świecie?
7. Najchętniej spożywane herbaty w Europie
8. Spożywanie herbat w Azji
9. Najpopularniejsze herbaty w Ameryce
10. Ile herbaty piją Polacy?
11. Podsumowanie

Globalny rynek herbaty w 2022 roku osiągnął wartość 220,7 mld dolarów, a według prognoz Statista Consumet Market Insights do 2025 roku powiększy się do 268,5 mld dolarów. W tymczasie (2022) polski rynek herbaty wygenerował przychody na poziomie 460,13 mln dolarów. 

Produkcja herbat na świecie – główni producenci herbaty

Produkcja herbaty na świecie w 2021 r. wzrosła do 6,5 mln ton z 6,3 mln ton w 2020 r. – wskazuje FAO w raporcie “International tea market: market situation, prospects and emerging issues”. Jednocześnie w analizie stworzonej przez Market Hub szacuje się, że do 2025 r. wartość ta osiągnie aż 7,4 mln ton. 

Gdzie znajdują się najwięksi producenci herbaty? Największym producentem herbaty w 2021 roku były Chiny, które wyprodukowały aż 3,1 mln ton, przy 47% udziale w rynku światowym. Drugie miejsce przypadło Indiom, które wytworzyły 1,33 mln ton, a trzecie – jak pokazują dane statista.com – Kenii z wynikiem 0,54 mln ton. Innymi krajami liczącymi się w produkcji herbaty są według portalu farrerscoffee.co.uk Sri Lanka, Turcja, Indonezja, Wietnam, Japonia, Iran oraz Argentyna.

Produkcja czarnej herbaty między 2020 a 2030 r. ma rosnąć średniorocznie o 2,1%, a zielonej herbaty aż o 6,3%. Jej produkcja w Chinach do końca tej dekady ma się prawie podwoić, co wynika ze zwiększonej produktywności sektora.

Producenci herbaty na świecie

Istnieje wielu producentów herbaty zajmujących się wytwarzaniem i przetwórstwem tej rośliny. Największy producent herbaty to brytyjsko-holenderski Unilever Plc. Na drugim miejscu znajduje się francuska Kusmi Tea, a na trzecim brytyjski Associated British Foods (Twinings).

Na całym świecie istnieje wiele producentów herbaty, z których niektórzy są znani z produkcji herbat wysokiej jakości, podczas gdy inni skupiają się na masowej produkcji. Najwięksi producenci herbaty:

• Chiny - Chiny są największym producentem herbaty na świecie. Produkcja herbaty w Chinach obejmuje szeroką gamę odmian, w tym zieloną, czarną, czerwoną (pu-erh) i inne.
• Indie - Indie są drugim co do wielkości producentem herbaty na świecie. Indian tea jest szeroko znana i ceniona na całym świecie.
• Kenia - Kenia jest jednym z głównych producentów herbaty na świecie, zwłaszcza jeśli chodzi o herbatę czarną.
• Sri Lanka - Sri Lanka, wcześniej znana jako Cejlon, słynie z produkcji wysokiej jakości herbaty czarnej.
• Indonezja - Indonezja jest znana głównie z produkcji herbaty ziarnistej, zwłaszcza herbaty biała Java.
• Japonia - Japonia jest znana głównie z produkcji herbaty zielonej, w tym matcha, sencha i gyokuro.
• Tajwan - Tajwan jest znany z produkcji herbaty o wysokiej jakości, w tym oolongów i herbaty puerh.
• Turcja - Turcja jest znana z produkcji herbaty, zwłaszcza herbaty czarnej, która jest bardzo popularna w tym kraju.
• Iran - Iran jest jednym z głównych producentów herbaty na Bliskim Wschodzie. Herbaty irańskie często są mocno aromatyzowane i słodzone.
• Bangladesz - Bangladesz również produkuje herbatę, głównie czarną herbatę, która jest konsumowana zarówno lokalnie, jak i eksportowana.

Oprócz wymienionych powyżej krajów istnieje wiele innych regionów na świecie, które produkują herbatę, zarówno dla lokalnego spożycia, jak i na rynek międzynarodowy. Każdy z tych producentów może specjalizować się w różnych rodzajach herbaty i mieć unikalne techniki produkcji.

Ile zajmują plantacje herbat na świecie?

Wszystkie plantacje herbaty na świecie zajmują około 4,5 miliona hektarów – podaje portal czasnaherbate.net. Roczny plon z każdego hektara według danych FAO z 2017 roku wynosił niecałe 1,5 t suchej masy liści.

Gdyby porównać areał uprawy do państwa, to byłby on 130. krajem pod względem wielkości, za Estonią (45,2 tys. km2) a przed Danią (43 tys. km2). Obszar ten jest większy m.in. od powierzchni Szwajcarii (41,3 tys. km2), Mołdawii (33,9 tys. km2) i Albanii (28,7 tys. km2). 

Najpopularniejsze rodzaje herbat

Herbata ma ponad 1500 odmian. Nie wiadomo jednak do końca, czy są to naprawdę zupełnie inne rośliny, czy tylko jeden gatunek herbacianego krzewu w różnych rodzajach. Które z nich są najpopularniejsze? Jak wygląda spożycie herbaty na świecie w zależności od jej rodzaju?

• Herbata czarna

Herbata czarna to zdecydowanie najbardziej znana odmiana na świecie. Według różnych szacunków, jej produkcja może stanowić aż 3/4 całego rynku. Najbardziej popularna jest w Europie i Ameryce Północnej.

Herbatę czarną pozyskuje się z młodych liści, pączków liściowych lub delikatnych łodyżek krzewu Camellia sinensis: z odmiany chińskiej (uprawy znajdują się głównie w Chinach, Japonii i Tybecie) albo assamskiej (uprawianej w Indiach, Birmie, na Półwyspie Indochińskim). Zawiera ona około 300 różnych substancji, w tym polifenole, olejki eteryczne, związki białkowe, witaminy (A, C, B1, B2, K, PP) oraz magnez, cynk i wapń.

• Herbata zielona

Herbata zielona to druga najpopularniejsza odmiana. Napój ten przyrządza się wyłącznie z liści herbaty chińskiej, które poddane zostały w czasie przetwarzania jedynie minimalnej oksydacji. Warto także podkreślić, że nie podlega ona procesowi fermentacji, dzięki czemu zyskuje nie tylko walory smakowe, ale i cenne składniki, a wśród nich witaminy (A, C, E i B), aminokwasy, polifenole, teinę, cynk, fluor i potas.

Zielona herbata cieszy się popularnością na świecie dzięki swoim korzyściom zdrowotnym, które zostały udokumentowane wielokrotnie w wynikach badań. Duże spożycie zielonej herbaty możemy zauważyć w Japonii, Chinach, Korei Południowej, Tajwanie czy również w Stanach Zjednoczonych.

Największą popularnością zielona herbata cieszy się w Azji, a dokładniej w Chinach i Japonii. W Japonii herbata zielona jest pita codziennie i traktowana jako podstawowy rodzaj herbaty, i to prawdopodobnie w tym kraju najchętniej pije się zieloną herbatę.

• Herbata oolong

O ile czarna i zielona odmiana są dosyć znane, to mało kto wie, że istnieje też wersja… niebieska. Jest to herbata oolong, zwana też turkusową lub smoczą. Uzyskuje się ją z liści i pąków wiecznie zielonego krzewu Camellia sinensis – podobnie zresztą jak inne odmiany herbaty.

Liście po zbiorach poddaje się więdnięciu i wytrząsaniu, a po kilkukrotnym powtórzeniu tych procesów przeprowadza się ich fermentację – ta jednak, w odróżnieniu od całkowitej fermentacji liści herbaty czarnej, na pewnym etapie zostaje zatrzymana. Z tego względu oolong nazywa się herbatą półfermentowaną. Susze najwyższej jakości, o wyjątkowym smaku i aromacie, powstają z krzewów dojrzewających 60 lat. Odmiana ta jest bogata w witaminy (A, C, E, B1, B2) i minerały jak magnez, cynk, wapń i fosfor.

Czy picie herbaty jest zdrowe?

Napój ten niesie ze sobą szereg korzyści, jest bowiem bardzo nawadniający i niskokaloryczny. Czarna herbata zawiera w sobie dwa razy mniej kofeiny niż kawa, a biała herbata aż o 70% mniej. Co więcej, zawiera ona w sobie szereg składników, które pozytywnie wpływają na wiele aspektów zdrowia. Czarna herbata dzięki zawartości:

• antyoksydantów obniża poziom cholesterolu;
• teaflawin redukuje ryzyko hiperglikemii (podwyższonego poziomu glukozy we krwi);
• polifenoli zmniejsza ryzyko wystąpienia i rozwoju nowotworów;
• kofeiny pozwala na lepsze skupienie się i utrzymanie uwagi, pod warunkiem, że nie spożywa się jej zbyt dużo.

Korzyści z picia herbaty różnią się w zależności od rodzaju herbaty.

Dla porównania korzyści z picia zielonej herbaty to np. obniżenie ryzyka chorób serca, dzięki bogatej zawartości w przeciwutleniacze, które mogą pomóc w obniżeniu ryzyka wystąpienia chorób serca. Kolejną zaletą picia herbaty może być poprawa zdrowia skóry dzięki dużej zawartości antyoksydantów

Gdzie jest największe spożycie herbaty na świecie?

Spożycie herbaty na świecie jest naprawdę imponujące. Według danych Statista Consumer Market Insights, w 2022 roku spożycie herbaty wyniosło 6,68 mld kilogramów globalnie. Według prognoz spożycie herbaty na świecie ma rosnąc, aż do 7,44 mld kilogramów w 2025 roku.

Liderem w spożyciu herbaty na świecie są Turcy. Wykorzystują oni w jej parzeniu dwa czajniki, a sam proces jest bardzo czasochłonny – piją oni także bardzo wyrazistą herbatę. Według danych FAO spożywają jej aż prawie 4 kg na głowę rocznie. 

Na drugim miejscu znajduje się Irlandia ze spożyciem na poziomie 2,19 kg. Anglicy sprowadzili ją na Zieloną Wyspę w XIX w. Jej jakość była jednak stosunkowo niezadowalająca, więc Irlandczycy zaczęli pić ją z mlekiem, co do tej pory jest najczęstszym sposobem jej podania. 

Trzecie miejsce przypada właśnie Brytyjczykom, którzy piją około 1,94 kg rocznie - najczęściej czarną, Earl Grey i smakową. Powyżej 1 kg herbaty rocznie per capita spożywa się też w Iranie, Rosji, Maroko, Nowej Zelandii, Chile, Egipcie i… Polsce.

Najchętniej spożywane herbaty w Europie

Spośród najczęściej spożywanych odmian herbat na Starym Kontynencie herbatą możemy przede wszystkim wymienić:

• herbatę czarną,
• herbatę zieloną.

Konsumpcja znacząco różni się jednak między krajami. Jak pokazuje badania YouGov EuroTrack, Brytyjczycy mają dość mało zróżnicowany gust, pijąc głównie czarną herbatę (54% English breakfast tea i 18% Earl Grey) i zieloną (18%). Połowa Niemców pije za to 7 różnych jej rodzajów, a popularna jest herbata miętowa i owocowa. 

Spożywanie herbat w Azji

Najpopularniejszą odmianą herbatą w Azji jest herbata zielona. . Głównym przedstawicielem są Chiny i to właśnie w tym kraju najchętniej pije się zieloną. Chińczycy odpowiadają aż za połowę jej globalnego spożycia, a na drugim miejscu pod tym względem znajdują się Japończycy – podaje portal o-cha.net. Jest ona u nich tak popularna, że nazywana jest po prostu herbatą.

Pod względem spożycia per capita rocznie:

• Japończycy konsumują jej 650 g,
• Wietnamczycy 380 g,
• Chińczycy 320 g,
• Indonezyjczycy 200 g.

Drugą najpopularniejszą odmianą w Azji jest herbata czarna.

Najpopularniejsze herbaty w Ameryce

W Ameryce Północnej 84% pitej herbaty to czarna odmiana, a 15% to odmiana zielona. Na pozostały odsetek składają się gatunki oolong, biała i ciemna. Co ciekawe, najczęściej spożywanym jej rodzajem jest herbata mrożona (75 – 80%). Szacuje się, że 4 na 5 konsumentów spożywa herbatę, a najczęściej millenialsi (87%). Codziennie napój ten pije ponad połowa tamtejszej populacji – podaje Tea Association of the USA. 

Ile herbaty piją Polacy?

Herbata przybyła do Polski z Francji w okolicach roku 1664. Delektowała się nią żona Jana II Kazimierza – Maria Ludwika Gonzaga. Z początku była traktowana jako zioła lecznicze (stąd nazwa, od łac. herba thea, gdzie herba oznacza „zioło”, thea jest zlatynizowaną postacią chińskiej nazwy tejże rośliny). 

Obecnie spożycie herbaty w Polsce to około 1 kg rocznie na głowę, co lokuje nasz kraj na 9 miejscu pod względem konsumpcji per capita. Połowa z Polaków sięga po herbatę codziennie, a 1 na 3 osoby pije ją nawet kilka razy dziennie.

Konsumenci pozostają wierni tradycji, bowiem 27% osób najchętniej sięga po klasyczną odmianę czarną. 20% decyduje się na Earl Grey (również odmianę czarnej herbaty), a 19% na zieloną. Co dziesiąty konsument spożywa najczęściej herbatę Assam, a Yerba Mate i Sencha wybiera 5% badanych. Co ciekawe połowa Polaków interesuje się herbatą i jej zaletami – wynika z badania przeprowadzonego dla FuzeTea.

Podsumowanie - spożycie herbaty na świecie

Produkcja herbaty to znacząca gałąź rolnictwa, ponieważ spożycie herbaty na świecie sprawia, że jest ona drugim najchętniej spożywanym po wodzie napojem. Areał jej produkcji wynosi 45 tys. km2 i jest porównywalny z obszarem Danii, a wytwarza się jej 6,5 mln ton rocznie. Głównym obszarem produkcji pozostaje Azja, lecz pita jest ona właściwie na całym świecie.

Najpopularniejszą odmianą w Europie i Ameryce pozostaje czarna, a w Azji – zielona. Herbata jest źródłem wielu witamin i mikroelementów, dobrze nawadnia i stanowi znakomity składnik zrównoważonej diety, ponieważ bardzo dobrze nawadnia i jest uboga w kalorie.

A jak prezentuje się spożycie kawy w Polsce w porównaniu z herbatą? Sprawdź:

 

---

Foto: StockAdobe

Bibliografia:

1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Herbata
2. https://www.o-cha.net/english/index.html