Termin „gospodarka bezgotówkowa” często jest powtarzany, ale jak wyglądałby taka rzeczywistość? Jak dokładnie by to działało i kto skorzystałby na odejściu od banknotów i monet, zwłaszcza w branży handlowej? Na te pytania odpowiada Robert Hoffman CEO Nets Merchant Services w Grupie Nets-Nexi.
Jak zmienia się rynek płatności?
Branża płatności rozwija się w niespotykanym dotąd tempie. Nigdy nie było tak wielu innowacji w płatnościach, jak dzisiaj. Jeśli jest to płatność omnichannel, płatność cyfrowa z kryptowalutami, płatność odciskiem palca lub skanowaniem tęczówki oka, wykorzystanie w pełni zautomatyzowanego systemu zapobiegania oszustwom za pomocą algorytmów lub wykorzystanie big data – niektóre z nich już regularnie wykorzystujemy w naszym codziennym życiu, inne są wdrażana, jeszcze inne są jeszcze pieśnią przyszłości. Sama Grupa Nets-Nexi zainwestuje w nadchodzących latach około 300 milionów euro rocznie w nowe technologie i innowacje, także w Polsce. Będziemy krajobraz płatności w bliższej i dalszej perspektywie. Z wyjątkiem kilku bardziej rozwiniętych krajów i regionów, takich jak Skandynawia i Wielka Brytania, jesteśmy nadal raczej na początku transformacji gotówkowej w bezgotówkową w większości krajów europejskich o dużym potencjale.
To, co obecnie widzimy na rynku i nad czym sami pracujemy od jakiegoś czasu, to rozwój europejskich innowacji produktowych. Zwłaszcza średnie i duże firmy międzynarodowe coraz częściej domagają się transgranicznych rozwiązań płatniczych – ale z uwzględnieniem specyfiki krajowej, głównie w odniesieniu do obowiązujących i preferowanych systemów płatności w każdym kraju. Zdolność do stworzenia ram dla europejskich rozwiązań płatniczych, w połączeniu z głęboką wiedzą na temat płatności lokalnych w każdym z regionów, w których działamy, jest naszą siłą w którą będziemy nadal inwestować.
Grupa Nets – Nexi kieruje swoje produkty i usługi także do małych i średnich przedsiębiorstw. Jak zmieniły się ich potrzeby w ciągu ostatnich 2 latach po pandemii?
Oferujemy przedsiębiorcom i handlowcom narzędzia oraz usługi, które pozwalają im z sukcesem rozpocząć, a następnie rozwijać swoją działalność. To krytyczny rynek, ponieważ około 90 proc. firm na całym świecie to małe i średnie firmy, które reprezentują 50 proc. zatrudnienia na całym świecie. Odpowiadają one za znaczną część tworzenia miejsc pracy i rozwoju gospodarczego, który ma miejsce na całym świecie, a ostatnie dane rządowe pokazują najszybsze tempo wzrostu nowych firm niż widzieliśmy w ciągu dekady. Uważamy, że małe i średnie przedsiębiorstwa – oraz startupy– mogą naprawdę przyczynić się do silnego ożywienia. COVID-19 przyspieszył niektóre trendy dla tych firm. Na przykład obserwujemy wzrost liczby firm bezgotówkowych. Przedsiębiorcy przestawiają swoje firmy na bezpieczne sposoby dotarcia do klientów. Widzimy również zwiększone zapotrzebowanie na rozwiązania omnichannel, co oznacza obecność we wszystkich dostępnych kanałach – offline, online lub mobilnych – a najlepiej również łączenie ich za pośrednictwem centralnego systemu, który umożliwia bezproblemową obsługę klientów. Wiele firm przed pandemią nie posiadało platformy, które umożliwiałyby sprzedaż w Internecie lub na urządzeniach mobilnych. Teraz je mają.
Czy w przyszłości całkowicie odejdziemy od płatności gotówkowych? Zwłaszcza w branży handlowej i detalicznej.
Według Europejskiego Banku Centralnego całkowita liczba płatności bezgotówkowych w strefie euro wzrosła w 2021 r. o 12, proc. do 114,2 mld, a łączna wartość wzrosła o 18,6 proc. do 197,0 bln euro. W Polsce udział płatności bezgotówkowych w liczbie transakcji w punktach sprzedaży 2021 wyniósł 57 proc. w porównaniu do 43 proc. transakcji dokonywanych gotówką – podaje Fundacja Polska Bezgotówkowa. To wzrost o 3 pp. w stosunku do 2020 r. oraz o 11 pp. w porównaniu z 2019 r. Odejście od gotówki to raczej perspektywa mocno dalekosiężna. Przez następne 10-15 lat większość krajów będzie akceptować zarówno płatności gotówkowe, jak i elektroniczne – czy to w formie kart, przelewów, aplikacji mobilnych czy mobilnych portfeli. W całkowicie bezgotówkowej branży handlowej banknoty i monety nie byłyby już akceptowane. Wszystko odbywałoby się elektronicznie, z wykorzystaniem nowych i innowacyjnych technologii, które opracowaliśmy w ostatnich dziesięcioleciach, a potencjalnie nawet technologii, których dzisiaj nie możemy sobie wyobrazić. Całkowicie bezgotówkowy obrót w przypadku handlu jest tylko teoretycznie możliwy, jednak w większości krajów Europy uważamy, że jest to – jeśli w ogóle – mało realny scenariusz w najbliższym czasie.
Jakie są plusy i minusy społeczeństwa bezgotówkowego?
Po pierwsze, kiedy mówimy o społeczeństwie bezgotówkowym, nie postrzegamy tego jako całkowite i bezwarunkowe zniesienie gotówki. Gotówka nadal będzie miała swoje uzasadnienie jako odnośnik wartości i środek płatniczy, a tym samym nadal będzie pełnić ważną funkcję w większości gospodarek. Jednak trend ostatnich lat, któremu towarzyszy postępująca cyfryzacja biznesu i społeczeństw, stale zmierza w kierunku bezgotówkowym. W szczególności pandemia spowodowała ostatnio ogromny impuls dla płatności bezgotówkowych i zbliżeniowych. Coraz więcej osób uczy się doceniać zalety, zwłaszcza wygodę i szybkość takich płatności, odpowiednio zmieniając swoje nawyki zakupowe. Obawy dotyczące kwestii prywatności i włamań w kontekście społeczeństwa bezgotówkowego nadal istnieją, ale są one coraz bardziej zmniejszane ze względu na surowe wymagania prawne, standardy branżowe i przepisy dotyczące bezpieczeństwa, jak i ochrony danych.
