Nastroje polskich konsumentów ulegają pewnej stabilizacji, jednak na dość niskim poziomie – pokazuje najnowsze badanie EY, Future Consumer Index. Eksperci nie mają jednak złudzeń. Kolejne miesiące przyniosą pogorszenie nastrojów.
Stabilna niepewność – tak eksperci nazywają obecne nastroje konsumentów. W dobie rosnących cen, coraz większa grupa ogranicza konsumpcję, jednocześnie poszukując zamienników. To olbrzymie wyzwanie dla sieci handlowych i producentów. Co przyniosą najbliższe miesięce?
Czy Polacy przywykli do zmian rynkowych? Ich nastroje przypominają sinusoidę
Piąta edycja badania EY – Future Consumer Index – pokazuje, że na przestrzeni ostatniego roku nastroje konsumentów uległy poprawie, jednak aktualna sytuacja daleka jest od optymizmu. W październiku 2021 roku jedynie 6% respondentów uznawało, że ich obecna sytuacja jest lepsza niż 3-4 miesiące wcześniej. W maju 2022 r. ten odsetek wzrósł do 28%. Różnica wyniosła 22 punkty procentowe.
Równocześnie o 12 punktów procentowych spadła liczba negatywnych odpowiedzi (z 23% do 11%). Taka sytuacja może wynikać z pewnego przywyknięcia konsumentów do zmian rynkowych, będących konsekwencją wybuchu wojny w Ukrainie. Zbliżające się miesiące mogą jednak przynieść ponowne pogorszenie nastrojów.
Na przestrzeni ostatnich miesięcy odczucia polskich konsumentów można porównać do sinusoidy. Obserwowane od połowy zeszłego roku znoszenie pandemicznych restrykcji pozytywnie wpłynęło na nastroje. Stopniowa poprawa została jednak zastopowana przez galopujący wzrost inflacji. Obecnie mija pierwszy szok cenowy, a sytuację może porównać do stabilnej niepewności. Ma to bezpośrednie przełożenie na decyzje konsumenckie. Polacy zaczęli poszukiwać. Kupują mniej i częściej wybierają zamienniki. Należy przewidywać, że w najbliższej przyszłości to zjawisko będzie się wyłącznie pogłębiać.
Co szczególnie interesujące najwyższy odsetek – zarówno pozytywnych (30%), jak i negatywnych (19%) wskazań – został odnotowany w gronie respondentów deklarujących swoje zarobki jako "średnie". Stanowi to potwierdzenie, że jest to grupa najbardziej podatna na zmiany konsumenckie.
Wzrost cen paliwa i żywności najbardziej odczuwalny przez Polaków
Aż 61% Polaków twierdzi, że wzrost cen produktów i usług sprawia, że stać ich na nie w mniejszym stopniu. Badanie EY – Future Consumer Index – wskazuje, że na przestrzeni ostatnich miesięcy Polacy najczęściej dostrzegali wzrost cen gazu/paliw (94%), a także świeżej (94%) i pakowanej (90%) żywności.
Te kategorie przodują również w przewidywaniach dotyczących dalszego wzrostu cen, notując wyniki 92% (gaz/paliwa), 84% (świeża żywność) i 78% (pakowana żywność).
Sieci handlowe w obliczu dużego wyzwania. Konsumenci ograniczają zakupy i szukają zamienników
Naturalnym efektem wzrostu cen jest ograniczenie konsumpcji. Badanie EY pokazuje jednak, że Polacy przede wszystkim ograniczają spożycie alkoholu (41%), zakupy odzieży i obuwia (39%) oraz kosmetyków (38%) i pakowanej żywności (37%).
Niemal identyczny odsetek wskazuje na gaz/paliwo (36%), które jednocześnie jest kategorią o najniższym odsetku wykorzystywania zamienników (8%). Ze względu na ścisłą kontrolę regulacyjną nad dystrybucją jest to naturalne zjawisko. W dokładnie odwrotnej sytuacji znajdują się artykuły higieny osobistej oraz gospodarstwa domowego. Najmniejszy odsetek konsumentów (odpowiednio 28% i 30%) decyduje się rezygnować z tych kategorii. Jednocześnie w obu przypadkach respondenci najczęściej poszukują tańszych zamienników – 30% (artykuły higieny osobistej) oraz 31% (artykuły gospodarstwa domowego i środki czystości).
Kategorią, z której najczęściej rezygnują Polacy jest elektronika użytkowa (17%), w której równocześnie zaobserwowano najniższy wzrost cen (66% wskazań). Kolejne miejsce na liście – 12% – zajęły zaś napoje alkoholowe. Co warte podkreślenia konsumenci chętniej rezygnują z zakupu napojów bezalkoholowych (7%) niż z odzieży i obuwia (6%).
Notowany w ostatnich miesiącach znaczący wzrost cen wpłynął na zmianę wyborów konsumenckich. Otwarte pozostaje pytanie, czy to zjawisko przyjmie formę przejściową, czy trwałą. Od tego zależy, czy większy udział tańszych zamienników w koszykach Polaków zostanie utrzymany w dłuższej perspektywie czasu. Należy się jednak spodziewać, że nawet po zmniejszeniu się poziomu inflacji wielu konsumentów na tyle przyzwyczai się do nowych dla nich produktów, że nie będzie chciało od razu dokonać zmiany, nawet dysponując (potencjalnie) większymi funduszami. To olbrzymie wyzwanie dla sieci handlowych oraz producentów z sektora FMCG.
Piąta polska edycja badania EY – Future Consumer Index – przygotowana przez EY Polska przeprowadzona została w dniach 17-27 maja 2022 roku na grupie 1000 osób w wieku 18-65 lat. Swoim zasięgiem badanie objęło cały kraj i wszystkie grupy społeczne. Respondenci odpowiadali na pytania dotyczące obecnych zachowań zakupowych, nastrojów i przewidywanych postaw w najbliższej przyszłości.
Źródło: EY
Foto: StockAdobe(phpetrunina14)
